Enerji Piyasası ve Madencilik Kanunu’nda değişiklik öngören kanun teklifinin komisyon görüşmeleri sırasında Jeotermal Kaynaklar Kanunu’yla ilgili 26. ve 28. maddelerde söz alan HDP İstanbul Milletvekili Ali Kenanoğlu, halkın JES’lerin olumsuz etkilerine maruz kalırken kaynağın üretiminden faydalanamadığını belirtti. Kenanoğlu, komisyonda ‘Manisa, Aydın ve Çanakkale gibi illerde yeni JES’lerin yapılmasının önü açılmamalıdır’ diyerek bu kanunla ilgili maddelerin iptalini talep etti.
Kenanoğlu’nun konuşma tutanak metinleri aşağıda yer almaktadır.
Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Başkanlığına Görüşülmekte olan Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin 26’ncı maddesiyle getirilmek istenen değişikliğin madde metninden çıkarılmasını arz ve teklif ederiz.
Ali Kenanoğlu
İstanbul
BAŞKAN MUSTAFA ELİTAŞ – Sayın Kenanoğlu, buyurun.
ALİ KENANOĞLU (İstanbul) – Sayın Başkan, 26’ncı maddeyle, yüzde 1 idare payının hesaplanma ve ödenmesi hususları düzenlenmektedir. Düzenlemeyle, idare payının yüzde 20’sinin kaynağın bulunduğu büyükşehirlerde, başta ilçe belediyeleri olmak üzere, belediye veya köy tüzel kişiliğine ödeneceği, kalan tutarın yani yüzde 80’inse genel bütçeyi gelir kaydedilmesi öngörülmektedir. JES’lerin önünü açan bir maddedir. Jeotermal tesislerin kurulduğu yörelerde halkın jeotermal tesislerin olumsuz etkilerine maruz kaldığı ancak kaynağın üretiminden hiçbir yararları olmadığı hususu göz önüne alındığında yukarıdaki oranların tam tersi olması gerekmektedir. Yani yüzde 80’lik payın yöre halkının ihtiyaçları için kullanılması gerekmektedir. Diğer taraftan, elektrik üretiminde gayrisafi hasılanın yüzde 1’i olan idare payı, akışkanın doğrudan kullanıldığı sera veya kaplıca gibi kullanımlarda metreküpü 3 liraya kadar doğrudan fiyatlandırılmaktadır. Öncelikle, hesaplama metreküp üzerine değil, ısı içeriğine bağlı olarak hesaplanmalıdır. Aslında, ülkenin jeotermal kaynaklarının genellikle orta entalpili sahalar olması ve jeotermal akışının doğrudan kullanımının hem kaynağın bulunduğu yöre halkına katkısının yüksek olması ve jeotermal kaynağın veriminin daha yüksek olması hususu göz önüne alındığında, jeotermal kaynağın doğrudan kullanımının desteklenmesi gerektiği açıktır. Bu anlamıyla, özetle, biz bu teklif metnindeki oranların tersi olmasının gerektiğini düşünüyoruz. Yüzde 80’lik payın yöre halkına bırakılması ya da yerel işletmelere, belediye ve benzeri kurumlara bırakılması gerektiğini söylüyoruz ve bu nedenle de bu teklifteki bu maddenin çıkartılmasını öneriyoruz.
BAŞKAN MUSTAFA ELİTAŞ – Gerekçesini dinlediğiniz önergeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler… Etmeyenler… Kabul edilmemiştir.
Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Başkanlığına Görüşülmekte olan Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifinin, 28’inci maddesiyle getirilmek istenen değişikliğin madde metninden çıkarılmasını arz ve teklif ederiz.
Ali Kenanoğlu
İstanbul
BAŞKAN MUSTAFA ELİTAŞ – Önergenin gerekçesini açıklamayacak. Buyurun Sayın Kenanoğlu.
ALİ KENANOĞLU (İstanbul) – Sayın Başkan, 28’inci maddeyle 5686 sayılı Kanunun 16’ncı maddesi değiştirilerek, jeotermal alan ihalelerini kolaylaştırmak ve alanların satışını hızlandırmak ve özendirmek için ihale bedelinde bir yıllık ve 6 adet taksitlendirme getirilmesi sağlanmaktadır. Ayrıca, alanların kamu kurumlarına devri durumunda bedel alınması ve bu bedelden MTA’nın masraflarının düşülmesinden sonra kalanın idareye aktarılması öngörülmektedir. Bu durum, jeotermal alanların ihale sürecini hızlandıracak, jeotermal enerji santrallerinin sayılarının artmasına yol açacaktır. Özellikle Manisa, Aydın’da, Çanakkale Gürpınar ve Tuzla’da doğaya ve tarım alanlarına, bölgede yaşayan halka ciddi anlamda zarar veren jeotermal enerji santrallerini daha da artıracaktır. Biz, bunların önünü açıcı birtakım maddelerin geçmesine karşı olduğumuzu zaten başından beri ifade etmiştik. Bu anlamıyla tekliften bu maddenin çıkarılmasını öneriyoruz.
