Vergi dilimi adaletsizliği Meclis’e taşıyan Kenanoğlu: Ücretli çalışanların gelir vergisi oranları düşürülsün!
Halkların Demokratik Partisi (HDP) İstanbul Milletvekili Ali KENANOĞLU, vergi dilimi adaletsizliğini Meclis gündemine taşıdı. Hazine ve Maliye Bakanlığı‘na verdiği soru önergesinde ücretli çalışanların adaletsiz vergi sömürüsüne maruz kaldığını belirten Kenanoğlu, “Gelirde ve vergide adalet sağlanması için yeni bir vergi sitemi çalışması yapılacak mıdır?” diye sordu. Yüksek enflasyon ve zamlar karşısında çalışanların yoksulluğa mahkum edildiğini ifade eden Kenanoğlu, ücret gelirlerine sağlanan 5 puanlık indirimin 2006 yılında siyasi iktidar tarafından kaldırılarak bir ücretli çalışan ile bir patronun aynı oranda vergi ödemeye mecbur bırakıldığına dikkat çekti.
Soru önergesi metni aşağıda yer almaktadır.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Aşağıda belirtilen sorularımın Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin NEBATİ tarafından Anayasanın 98. ve TBMM İçtüzüğünün 96. ve 99. maddeleri uyarınca yazılı olarak cevaplandırılmasını arz ederim.
Türkiye’de ücretiyle/maaşıyla geçinen çalışanlar yıllardır adaletsiz vergi sömürüsüne maruz kalmaktadır. Maaşlarına yapılan zamlar eline geçmeden vergi kesintisi olarak geri alınmaktadır. %15’ten %40’a kadar çıkabilen vergi oranları nedeniyle ücretli çalışanlar maaşlarının neredeyse 1/3’ünü vergi olarak ödemektedir.
Açıklanan 2022 yılı vergi oranlarına göre ücretlerin;
32 bin TL’ye kadar: %15
70 bin TL’nin 32 bin TL’si için 4.800 TL ve fazlası için: %20
250 bin TL’nin 70 bin TL’si için 12.400 TL ve fazlası için: %27
880 bin TL’nin 250 bin TL’si için 61.000 TL ve fazlası için: %35
880 bin TL’den fazlasının 880 bin TL’si için 281.500 TL ve fazlası için: %40 vergi kesilmektedir.
Bu vergi oranlarına göre çalışanların büyük kısmı zenginlerle aynı vergi dilimine tabi tutularak yılın üçüncü ayından itibaren % 20’lik vergi dilimine, yedinci aydan itibaren ise % 27’lik vergi dilimine geçmektedir. Ortalama 10 bin TL alan bir ücretli, yılın ilk aylarında 650 TL civarında vergi öderken, Eylül ayında bu rakam 2.500 TL’ye kadar çıkmaktadır.
Yüksek enflasyon ve zamlar nedeniyle zor günler geçiren çalışanlar, vergi sömürüsü ile bir daha yoksulluğa mahkûm edilmektedir. Ücretliler yılın ilk aylarında toplam kazancının 1/5’ini vergi ve kesintilere öderken yılın son aylarında bu oran neredeyse 1/3 çıkmaktadır.
Ocak ayında yüzde 21 olan ücretlilerdeki vergi ve kesinti oranı ağustos ayından itibaren yüzde 31’e yükselmektedir. Ocakta 2175 TL olan vergi ve sigorta prim kesintisi toplamı mayısta 2600 TL’ye, temmuzda 4040 TL’ye ve eylülden itibaren ise 4657 TL’ye yükselmektedir.
Kısacası emekçilere kaşıkla verilen enflasyon farkı ve maaş zammı çalışanların daha cebine girmeden vergiye kesilmektedir.
Diğer taraftan, 2006 yılından önce ücret gelirlerine uygulanan vergi oranları, diğer gelirlere göre 5’er puan daha düşük tutulmakta iken AKP iktidarı, ücretlere sağlanan bu 5 puanlık indirimi kaldırarak işçi/çalışan ile patronu aynı oranda vergi vermeye mecbur kılmıştır. Bu adaletsiz uygulama yetmezmiş gibi, vergi dilimleri bilerek az artırılarak çalışanlardan daha çok vergi alınması yolu tercih edilmiştir.
Bu bağlamda;
- Ücretli çalışanların gelir vergisi oranlarının %10’a düşürülmesi için bir çalışmanız olacak mıdır?
- Vergi tarifesi dilimleri yükseltilecek midir?
- Vergi tarifesi dilimleri neden yeniden değerleme oranında artırılmamaktadır?
- İşverenlere uygulanan 5 puan SGK prim desteği çalışanlara neden uygulanmamaktadır?
- Çalışanlar için damga vergisi kaldırılacak mıdır?
- Gelirde ve vergide adalet sağlanması için yeni bir vergi sitemi çalışması yapılacak mıdır?
