‘’Gafil gezme şaşkın bir gün ölürsün
Dünya kadar malın olsa ne fayda
Söyleyen dillerin söylemez olur
Bülbül gibi dilin olsa ne fayda
…Şu dünyada üç beş arşın bezin var
Tüm bedesten senin olsa ne fayda…”
Tokat’ın Almus ilçesine bağlı Varzıl (yeni adı Görümlü) kasabasında yukarıdaki meşhur sözlerin sahibi, Alevilerin yedi ulu ozanından birisi olan Kul Himmet’in türbesi bulunmaktadır.
Bu kasabada Kul Himmet anısına her yıl geleneksel olarak düzenlenen etkinlikler bu yıl da gerçekleştirildi. Önceki senelerden farklı olarak, bu yıl Kul Himmet ozanımız adına kendi köyünde Cemevi açılırken, biz de açılış etkinliklerine katılma şerefine sahip olduk.
Etkinlikler sırasında konuşmalar yapıldı, ve daha sonrasında Cemevi açılışı için sembolik kurdele kesim ritüelini gerçekleştirdik. Hemen akabinde, etkinlik programı kapsamında sırasıyla semaha duruldu, dualar okundu ve son olarak lokmalar paylaşıldı.
Etkinlikler kapsamında yapılan konuşmalarda söz sırası bize geldiğinde, Kul Himmet’in Alevi inancı içerisindeki yerine vurgu yaptıktan sonra sistematik bir şekilde tahribata uğratılan, yok edilmesi amaçlanan Alevi belleği üzerine konuşmamızı gerçekleştirdik. Değiştirilen köy isimlerinin– teknik bir detay olduğu yönünde yorumlansa da – can alıcı bir karaktere sahip olduğunun altını çizdik. Yereldeki halkın kendi orijinal ilişkiler yumağından doğru koydukları köy isimleri, bu ilişkilerin kendine münhasır spesifik karakterini taşımaktadır. Böyle düşünülmesi durumunda, yapılan değişikliklerin yereli tarihsizleştirmek gibi bir saik taşıdığı güçlü bir şekilde söylenebilir. Tarihin her kesitinde olduğu gibi bu uygulamanın en büyük mağdur topluluklarından bir tanesi yine Alevilerdir.
Bu minvalde, ısrarla yapılan başvurulara rağmen eski köy isimlerinin neden hala resmi makamlarca iade edilmediği konuşmamız sırasında tarihsizleştirme kapsamında ileri sürdüğümüz, başvurduğumuz hususlardan bir tanesidir. Söz gelimi, Kul Himmet’in gölgesinin eksik olmadığı köyünün adının talep edildiği halde neden Kul Himmet olarak resmi makamlar tarafından kabul görmediği dediklerimiz ışığında düşünüldüğünde kritik bir örnek teşkil etmektedir. Alevilerin yedi ulu ozanından birisi olan Kul Himmet’in isminin kendi köyüne verilmesini kabul etmeyen, buna tahammül edemeyen zihniyetin Alevi değerlerine olan yaklaşımı böylelikle kendini tüm çıplaklığıyla yine gözler önüne sermektedir.
Bu vesileyle Kul Himmet adının yaşadığı ve türbesinin bulunduğu köye verilmesini tekraren talep ettiğimizi kamuoyu aracılığıyla muhataplarına iletiyoruz.
Ali Kenanoğlu
HDP İstanbul Milletvekili
