Patentli üretimde Türkiye’ye ait güncel verilere erişilememesiyle ilgili soru önergesi

HDP İstanbul Milletvekili Ali KENANOĞLU, ekonomik kalkınmada önemli bir yere sahip olan patentli üretimde Türkiye’nin Avrupa ve Dünya sıralamasındaki yerine dair sağlıklı ve güncel verilere erişilememesiyle ilgili Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa VARANK‘a soru önergesi verdi.

Soru önergesi metni aşağıda yer almaktadır.

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞI’NA

Aşağıda belirtilen soruların Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa VARANK tarafından Anayasanın 98. ve TBMM İçtüzüğü’nün 96. ve 99. maddeleri uyarınca yazılı olarak cevaplandırılmasını arz ederim.

Hızla gelişen ve değişen dünyada fikri mülkiyet hakları, gelişmişliğin en önemli göstergelerinden biri haline gelmiştir. Ülkelerin gelişmişlik seviyelerinin, sahip oldukları fikri mülkiyet hakları ile paralel olduğu her alanda görülmektedir.

Günümüzde maddi varlıklardan ziyade bu maddi varlıkların temelini oluşturan fikri mülkiyet haklarına sahip olmanın yarışı içine girildiğini hep birlikte görmekte ve izlemekteyiz.

Ülkeler arasındaki gelişmişlik düzeyenin dayanak noktasını da artık fikri haklar oluşturmaktadır. Fikri mülkiyet bilincine daha önceden sahip olan şirketler veya ülkeler diğer şirketler veya ülkelerin onlarca adım önüne geçtiğini söylemek yanlış olmayacaktır.

Tamamen teknoloji atağına geçilmiş olan bu çağda üretimin temel odağı olan ‘patent’ sahibi olmak önemli bir adım sayılmaktadır. Hemen her gün yeni bir patent haberi duyuluyor, “bu da mı yapıldı!” diyerek şaşırmaya devam ediyoruz.

Bilindiği gibi patent her şeyden önce sahibine üretme değil ürettirmeme hakkı vermektedir. Bir patente sahip olmak ve patenti ticarileştirmek şirketler açısından olduğu kadar ait olduğu ülkeye önemli ekonomik katkı sağlayacağı açıktır.

Patent verileri, şirketlerin ve ülkelerin geleceği hakkında fikir sahibi olmamızı da sağlamaktadır. Günümüzde ön plana çıkmış markaların hemen hepsinin başta patent olmak üzere fikri mülkiyet haklarına öncelikli değer verdikleri görülmektedir.

Patent başvurularının ülke ekonomisine de katkısı önemli derecededir. Patent başvurularındaki %11’lik bir artışın ülke ekonomisinde yaklaşık %1’lik bir büyümeye etki ettiği bilinmektedir.

Bu anlamda örneğin Çin, 2000 yılı itibari ile büyük bir patent atağına geçmiş ve bugün yıllık ortalama 1,5 milyon adet patent başvurusu ile dünyada lider konuma gelmiştir. Her ne kadar bu patent başvurularının %30 luk bir bölümü belge aşamasına geçse de patent kültürünün gelişmesi sonucu Çin’in bugün ticari alanda ulaştığı seviye göz ardı edilmeyecek bir düzeye ulaşmıştır.

Ekonomik kalkınmada önemli bir yere sahip olan patentli üretimde Türkiye’nin Avrupa ve Dünya sıralamasındaki yeri sağlıklı ve güncel verilere erişilemediği için tartışmalara neden olmaktadır.

Bu bağlamda;

1. Türk Patent ve Marka Kurumuna yapılan patent başvuru sayıları son 5 yıl içerisinde nasıldır?
2. Son beş yıl içerisinde patent alımı sayısı kaçtır?
3. Son beş yıl içerisinde patent başvurusu ile patent alımı oranlarının karşılaştırılması nasıldır?
4. Son beş yıl içerisinde Patent başvuruları hangi sektörlerde yoğunlaşmaktadır?
5. Son beş yıl içerisinde Patent alımları hangi sektörlerde yoğunlaşmaktadır?
6. Türkiye, patent başvurusu sıralamasında Avrupa ülkeleri arasında kaçındır?
7. Türkiye, patent alımı sıralamasında Avrupa ülkeleri arasında kaçıncıdır?
8. Türkiye, patent başvurusunda Dünya sıralamasında kaçıncıdır?
9. Türkiye, patent alımında Dünya sıralamasında kaçıncıdır?
10. Türkiye’nin, Avrupa ve Dünya sıralamasında patent başvurusu ve patent alımları hangi sektörlerde yoğunlaşmaktadır?