‘Elektrik Piyasası ve Madencilik Kanunu’ ile ilgili verilen torba yasa teklifinin Kamu İhale Kanunu’yla ilgili olan 11. ve 12. maddeler üzerine TBMM Genel Kurulu’nda konuşan HDP İstanbul Milletvekili Ali KENANOĞLU, bu maddeler ile yapılacak değişiklikler sonucu özellikle Varlık Fonu’na devredilen BOTAŞ’a tanınacak imtiyazlar ile denetimsiz bir sürecin önünün açılacağını ifade etti. Kenanoğlu, zorunlu faturalar konusunda ise belli miktara kadar ücretsiz olması gerektiğini belirterek teklifteki bu maddelerin geri çekilmesi gerektiğini belirtti.
ALİ KENANOĞLU (İstanbul) – Sayın Başkan, sayın vekiller; Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.
11’inci ve 12’nci madde; aslında bunlar birbirini takip eden ve birbiriyle ilintili, ilgili maddeler. Bu maddelerden 11’inci maddede demin ifade edildi, Kamu İhale Kanunu’nun 3’üncü maddesi değiştiriliyor. Bu 12’nci maddede de Kamu İhale Kanunu’nun geçici 4’üncü maddesi değiştiriliyor ve aslında bütün bu değişiklikler tamamen BOTAŞ’a yönelik bir muafiyet sağlanması, Kamu İhale Kanunu’ndan yapacağı alımların çıkartılmasına yönelik bir düzenleme. BOTAŞ’ın -baktığımız zaman, maddenin gerekçesi anlatıldığında- 2021 yılında bütün doğal gaz alım ihaleleri sona eriyor. Dolayısıyla, spot piyasada alım yapılacak ve bundan kaynaklı olarak da bunu getirmek zorundayız diye açıkladı öneren arkadaşlar, vekiller.
Şimdi, tabii, şöyle bir şey var: Bütün alanların denetimsizlikle donatıldığı, bütün kurumların, kuruluşların denetimsizlik altında tutulduğu bir yerde hiçbir şekilde bizim bu değişikliklere iyi niyetle bakma ihtimalimiz kalmıyor.
Şimdi, BOTAŞ’a baktığınız zaman, BOTAŞ 2017 yılında Varlık Fonuna devredilmiş. 2017’de yani Varlık Fonuna devredilmeden önce 3,3 milyar lira kâr eden BOTAŞ, bir bakıyorsunuz, Varlık Fonu’na devredildikten sonra, 2019 yılında 5,6 milyar lira zarar ediyor. Şimdi, bu zararın ne olduğunu, neden zarar ettiğini, bu zarara sebep olan nedenleri -işte kişilerin, yöneticilerin mi bunda payı var, yoksa hakikaten başka girdilerden dolayı mı bu zarar edildi, bütün bunların hepsini de- bilemiyoruz, denetlenemiyor.
BOTAŞ Varlık Fonunda; Varlık Fonunun başında AKP Genel Başkanı var. Bu arada şeyi merak ediyoruz: Maliye Bakanı aynı zamanda Varlık Fonunun yönetimindeydi, oradan da istifa etti mi, etmedi mi? Sanırım, orada devam ediyor. Dolayısıyla Varlık Fonu bir aile şirketi gibi de, aile holdingi gibi de, holding gibi çalışıyor, o anlamıyla herhangi bir denetim filan da söz konusu değil. Bu anlamıyla baktığınız zaman, gerekçesi olumlu gibi, iyi gibi anlatılmış olsa bile, gelinen noktada, uçmadığımız havalimanına para ödediğimiz, geçmediğimiz köprülere para ödediğimiz ve gitmediğimiz hastanelere para ödediğimiz bir ortamda bütün bu değişikliklere iyi niyetle bakma imkânı yok, ne bizim açımızdan ne toplum açısından. Herkes bu tür değişikliklerin altında mutlaka farklı bir nemalanma hikâyesi görüyor. Bugüne kadar ki Kamu İhale Kanunu’ndaki bütün bu değişikliklerin sonucu da buna yol açmış. Buradan kaynaklı olarak bütün bu süreç, bize, buradan da farklı nemalanma hikâyeleri anlatıyor. BOTAŞ’ın Varlık Fonunda olması, denetlenemez olması da bu işin üstüne tuz biber eken bir durum oluyor.
Değerli arkadaşlar, şimdi, pandemi süreci -biliyorsunuz, bu süreç mart ayında başladı ve büyük oranda yaza denk geldi- özellikle yaza denk gelince insanlara “Evde kalın.” filan demek biraz daha kolaydı. Şimdi, kış sürecindi evde insanlar nasıl kalacak, nasıl ısınacaklar? Dünyada doğal gaz fiyatları düşerken biz de ha bire yükseliyor. Bu şartlar altında insanlar evlerinde nasıl ısınacaklar, o evlerde nasıl yaşayacaklar, bu kış süreci nasıl geçecek? Bütün bunları düşünmek zorundayız ve bu anlamda bizim bir önerimiz var. HDP olarak diyoruz ki: “Vatandaşın tüketim giderleri olan zorunlu faturalarında mutlaka belli bir kotaya kadar bedava verilmelidir. Elektrikte, doğal gaz da, su da bütün bu zorunlu giderlerde belirli bir miktara kadar, belirli bir sayıya kadar karşılanmak durumundadır.” Bu böyle seçerek, belli bir vatandaş üzerinden değil, hakikaten ihtiyacı olan gelir grupları bellidir yani geçim imkânları bellidir. Bunlara yönelik bu uygulamanın sağlanması gerekiyor. Bunlar olmadığı takdirde bu kış hâlimiz perişan. Yazın bu pandemi süreci kontrol altına alınabilme imkânı varken, insanlar ekonomik açıdan, turizm şirketlerinin büyük oranda da baskıları nedeniyle de insanlar serbest bırakıldı ve büyük oranda her tarafa yayıldı bu pandemi.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN – Buyurunuz.
ALİ KENANOĞLU (Devamla) – Şimdi bu yayılan pandemi sürecini toparlamakta da zorlanılıyor ve yeni yasaklar getirilmeye başlandı ancak bu tür yasaklarla da bu sorunun çözülemeyeceği de aşikar ama her krizde, her olumsuzlukta nasıl ki yoksul halk etkileniyorsa, emekçiler etkileniyorsa bu kış da başta doğal gaz faturaları olmak üzere bütün bu ekonomik koşullar altında da hem canıyla hem malıyla yoksullar etkilenecek bu süreçten. Önerimizi buradan tekrar ediyoruz. Madde açısından maddenin çekilmesini tabi ki talep ediyoruz ama diğer taraftan da doğal gaz faturalarında mutlaka belli bir kotaya kadar ücretsiz verilmek koşuluyla, en azından bu kışı yoksul halkın rahat geçirmesini sağlamamız gerekiyor.
Teşekkür ediyorum. (HDP sıralarından alkışlar)
