Kenanoğlu: “Müteahhit kooperatifçiliği” denilen sistemin ortadan kaldırılması gerekiyor!
Halkların Demokratik Partisi (HDP) İstanbul Milletvekili Ali KENANOĞLU, konut yapı kooperatiflerinde yaşanan sorunlar üzerine Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda konuştu. Sorunların çözümünün kooperatiflere tanınan muafiyetlerin yasaklanması olmaması gerektiğini belirten Kenanoğlu, mağduriyetlerin giderilmesi için birçok bakanlığı ilgilendiren Kooperatifler Kanunu’nun yeniden ele alınmasını gerektiğini ifade etti.
Konuşma tutanak metni ve videosu aşağıda yer almaktadır.
Dönem: 27 Yasama Yılı: 5 Tarih: 22.12.2021 Birleşim: 41 Ham Tutanak Sayfası: 107
Konuşmacı: ALİ KENANOĞLU Seçim Çevresi: İSTANBUL
HDP GRUBU ADINA ALİ KENANOĞLU (İstanbul) – Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.
Tabii, bu sorunun, Kayseri’de yaşanan ve kamuoyuna yansıyan sorunun özünde bir bütün olarak kooperatifçiliğe bakış açısı yatıyor. Şimdi, kooperatifleri biz şirketler gibi düşünüyoruz, müteahhitler gibi ele alıyoruz ve ondan sonra da işin içinden çıkamıyoruz; esasında, kooperatifler böyle değildir. Kooperatifler dayanışmak için, bir şey üretmek için insanların bir araya gelip birikimlerini ortaya koydukları, emeklerini ortaya koydukları, sonra da bunun sonucunda birtakım menfaatler ya da ortak işler çıkardıkları bir ortaklık bütünüdür. Şimdi, tabii, bu kooperatifçilik başladıktan sonra müteahhitler bu alanı keşfettiler çünkü kooperatiflere tanınan birtakım muafiyetler vardı doğal olarak; ortaklığın, birlikte hareketin ve hakikaten imkânı olmayan, gelir imkânına sahip olmayan insanların bir araya gelerek iş üretmesini destekliyordu iktidarlar ve kooperatiflere vergi muafiyetinden tutun da birtakım stopaj ve benzeri konularda muafiyetler tanıyordu. Uyanık müteahhitler hemen bu işe el attılar ve müteahhit kooperatifleri oluşturdular. Tabii, dönemin iktidarları, bir bütün olarak, aslında geçmişten günümüze kadar bu meseleye çözüm bulmak yerine kooperatiflerin muafiyetlerini ortadan kaldırarak âdeta gariban insanları cezalandırdılar. Şimdi, gelinen noktada kooperatifçiliğe bu şekilde bakılıyor ve sorun çözmek yerine yasaklama ya da tanınan imtiyazları, muafiyetleri ortadan kaldırma üzerine kurulu bir sistem kuruluyor. Esasında, Kayseri’de ve birçok bölgede -sadece Kayseri değil yani İstanbul’un çok yerinde de- belki de kooperatif mağduru olmayan kimse yoktur etrafımızda; eş dost, akrabalardan -mutlaka kooperatiflere girip sorun yaşayan olmuştur- yıllarca bitmeyen, evlerini geç almak ya da alamamak üzerine kurulu birçok sorun dinlersiniz ama işin özü şurada arkadaşlar: Kooperatifler müteahhit değildir yani siz bir kooperatife ortak olduğunuz zaman “Ben bu kadar para verip evimi alacağım…” Böyle bir şey olmaz ki çünkü bu bir ortaklık bütünüdür. Yani o kooperatifin kalemi dahi ortak giderdir ya da ortak gelirdir, mülkiyettir. Dolayısıyla, bütün her şeye ortaksınız; kâra da ortaksınız, zarar da ortaksınız. Ama bir müteahhit bakış açısıyla oluşturulduğu için bu kooperatifler sorun da orada çıkıyor. Müteahhit kuruyor kooperatifi, genel kurulları kendi koydukları yandaşlarıyla birlikte ele geçiriyorlar, yönetimleri kendileri belirliyorlar. Bunun üzerinden de vatandaşa şunu diyorlar: “Şu kadar para verirsen evini alırsın.” Bu kooperatifçiliğin mantığına aykırı. Yani o kadar para verince ev alınmaz, bu mümkün değildir çünkü kooperatifte çıkan her gidere herkes ortaktır, her gelire de herkes ortaktır. O nedenle bir kere bu mantığın ortadan kaldırılması gerekiyor. Yani “müteahhit kooperatifçiliği” denilen bir sistemin ortadan kaldırılması gerekiyor.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN – Tamamlayın sözlerinizi.
ALİ KENANOĞLU (Devamla) – Kooperatifçiliği bir bütün olarak yeniden ele almak gerekiyor. Biz HDP olarak önerdik, Kooperatifler Kanunu önerdik. Bir bütün olarak yeniden Kooperatifler Kanunu önerdik. Ki bunun içinde konut yapı kooperatifleri de var, tüketim kooperatifleri de var, üretim kooperatifleri var. Kooperatifler Kanunu, birçok bakanlığın baktığı, birçok yasaya tabi olan bir kanun ve böyle olunca da işte bu tür sorunlarla işin içinden çıkılmıyor. Baştan itibaren bu Meclis bir Kooperatifler Kanunu çalışmak zorundadır. Yeni bir Kooperatifler Kanunu çıkartmak zorundadır ve bu kooperatif mağduriyetleri de ortadan kaldırılmalıdır.
Saygıyla selamlıyorum. (HDP ve CHP sıralarından alkışlar)
