Kenanoğlu’ndan Kültür Bakanlığı’na: Deprem Araştırma Raporu’nun bakanlığınızı ilgilendiren 6 önerisinden kaçı yerine getirilmiştir?

Halkların Demokratik Partisi (HDP) İstanbul Milletvekili Ali KENANOĞLU, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Deprem Araştırma Komisyonu Raporu’nun Kültür ve Turizm Bakanlığı’nı ilgilendiren öneri/tedbir maddelerine ilişkin soru önergesi verdi. Söz konusu raporda 11 ana başlıkta sıralanan ve yerine getirilmesi gereken 268 tedbirden 6’sının Kültür ve Turizm Bakanlığı sorumluluğunda olduğunu belirten Kenanoğlu, “Bu önerilerin kaçı yerine getirilmiştir? Kaçı ile ilgili çalışmalar devam etmektedir? Yerine getirilmeyen öneri varsa neden gereği yapılmamıştır?” diye sordu.

Soru önergesi metni aşağıda yer almaktadır.

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Aşağıda belirtilen sorularımın Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri ERSOY tarafından Anayasanın 98. ve TBMM İçtüzüğünün 96. ve 99. Maddeleri uyarınca yazılı olarak cevaplandırılmasını arz ederim.

Türkiye aktif bir deprem ülkesi olarak sıklıkla yıkıcı depremler ile karşı karşıya kalmakta, meydana gelen hasar ve can kayıpları nedeniyle toplumsal hayat her yönüyle büyük ölçüde olumsuz etkilenmektedir. Çok geniş bir yelpazede tüm toplumu ve hayatın her alanını etkilemesi depremlerin çok boyutlu bir mesele olduğunu ve pek çok disiplini ilgilendiren doğasını açıkça ortaya koymaktadır. Dünyanın aktif deprem kuşaklarından birinde yer almamız nedeni ile var olan deprem tehlikesinin derinlemesine analiz edilmesi ve deprem risklerinin de çok disiplinli olarak yürütülecek kapsamlı çalışmalarla azaltılması ölçüsünde depremlerin afete dönüşmemesi sağlanabilmektedir.

Depremler tüm yıkıcı etkilerine rağmen belirli aralıklarla meydana gelen afetler olduğundan zamanla unutularak gündemden çıkmaktadır. Bu açıdan gündem sürekliliğinin, depremselliği yüksek olan ülkemizde deprem risklerinin azaltılması önem arz etmektedir.

30/10/2020 tarihinde İzmir’in başta Seferihisar ve Bayraklı ilçelerini etkileyen 6.9 ölçeğinde olan ve 102 vatandaşımızın hayatını yitirmesine, binden fazla vatandaşımızın yaralanmasına ve büyük maddi hasara neden olan deprem sonrası; Mecliste grubu bulunan beş siyasi partinin ortak önerisi ile “Depreme Karşı Alınabilecek Önlemlerin ve Depremlerin Zararlarının En Aza İndirilmesi İçin Alınması Gereken Tedbirlerin Belirlenmesi Amacıyla Meclis Araştırma Komisyonu” (kısaca Deprem Araştırma Komisyonu olarak anılacaktır) kurulmuş ve 10.11.2020 tarihinde çalışmalarına başlamıştır. Üç aylık çalışma süresi tanınan Deprem Araştırma Komisyonuna artı bir ay daha süre tanınmış, toplam dört aylık çalışma süresi boyunca 18 toplantı yapılmış ve 16/07/2021 tarihinde 500 sahifeden oluşan ve içerisinde 268 önerinin yer aldığı 278 Sıra Sayılı raporunu yayımlamıştır.

Deprem Araştırma Raporunun dördüncü ve son bölümünde; deprem risk ve zararlarının azaltılması ve deprem konusunda ülkemizde her alanda alınması elzem tedbirlere dair önerilere yer verilmektedir.

Söz konusu Bölümünde yer alan “Sonuç ve Öneriler” kısmında; Deprem Bilgi Sistemi, Risklerin Belirlenmesi, Yer Bilimsel Etütler ve Planlamalar, Yapı Güvenliği, İmar, Denetim ve Yapı Kullanımı, Kentsel Dönüşüm, Mevzuat, Uygulama, İzleme ve Denetim Sistemi, Finansman Yönetimi, Toplumsal Farkındalık ve Deprem Sonrası başlıklı 11 ana başlıkta sıralanan ve yerine getirilmesi gereken 268 tedbir arasında Bakanlığınızı ilgilendiren maddeler aşağıda sıralanmıştır.

1. TAMP kapsamında etkin bir şekilde yürütülen müdahale çalışmalarına yönelik aşağıda belirtilen öneriler doğrultusunda yapılacak düzenlemelerle bu çalışmaların etkinliğinin daha da artacağı değerlendirilmektedir. Bu kapsamda; Kültürel ve tarihi varlıkların deprem hasarlarından korunmasını sağlamak üzere Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne TAMP kapsamında görev ve sorumluluk verilmelidir.
2. Tarihi ve kültürel varlıkların deprem güvenliği ile tarihi çevre ve alanlarda afet risklerinin azaltılması özel olarak değerlendirmeye tabi tutulmalı; tarihi ve kültürel varlıkların depremden korunmasına yönelik çalışma ve uygulamalar hızlandırılmalıdır.
3. Yapısal risklerin değerlendirilmesi için Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurullarında inşaat mühendisi bir üyenin olması yasal olarak zorunlu hale getirilmelidir.
4. Eski eserlerin güçlendirilmesinde kullanılan paslanmaz çelik, lifli polimer, eski eserlere uygun yüksek dayanımlı kireç esaslı harç malzemeleri vb. ürünlerin ülkemizde üretiminin yeterli seviyede yapılması için özel sektörle iş birliği yapılmalıdır.
5. Ülkeye girişte; turistik konaklama yerlerinde ve geçici barınma alanlarında dağıtılmak üzere ülkemizde yaşanabilecek deprem gibi olası afet ve acil durumlarla ilgili kısa bilgileri, bu durumlarda başvurulacak acil durum telefonlarını, toplanma alanı gibi bilgilere nasıl ulaşılabileceğini içeren farklı dillerde broşürler hazırlanmalıdır.
6. Deprem sonrası yaşanan travmanın ve akut stres bozukluğunun devam eden bir süreci içermesi nedeniyle deprem sonrası uzun dönemli iyileştirme çalışmalarında depremden etkilenen nüfusun ruh sağlığı koşullarını iyileştirmeye yönelik ve yerel hayatı canlı tutacak konserler, tiyatrolar, spor etkinlikleri, festivaller gibi toplu faaliyetlere daha çok yer verilmelidir.

Bu bağlamda;

1. Deprem Araştırma Raporunun sonuç bölümündeki 268 öneriden, yukarıda sıraladığımız 6’sı Bakanlığınızı ilgilendirmekte olup, bu önerilerin kaçı yerine getirilmiştir? Kaçı ile ilgili çalışmalar devam etmektedir? Yerine getirilmeyen öneri varsa neden gereği yapılmamıştır?
2. Deprem Araştırma Raporunun sonuç bölümünde yer alan ve Bakanlığınızca gereği yapılması gereken önerilerin gereğini yapmayanlar hakkında bir işlem başlatılacak mıdır?