Halkların Demokratik Partisi (HDP) İstanbul Milletvekili Ali KENANOĞLU, Meclis kürsüsünden iktidarın elektrik dağıtımını özelleştirmesi eleştirdi. Elektrik dağıtımında özelleştirmenin yandaş şirketlere yapıldığını söyleyen Kenanoğlu, elektrik dağıtım şirketlerinin bir soygun düzeni oluşturduklarını ifade etti.
Konuşma tutanak metni ve videosu aşağıda yer almaktadır.
Dönem: 27 Yasama Yılı: 5 Tarih: 15.02.2022 Birleşim: 53 Ham Tutanak Sayfası: 299
Konuşmacı: ALİ KENANOĞLU Seçim Çevresi: İSTANBUL
Şimdi, bu savaş politikalarının Türkiye’de nelere mal olduğunu arkadaşlarımız izah ettiler. Tabii ki bunlardan biri de konuştuğumuz ve bugün de detaylıca konuştuğumuz elektrik faturaları, enerji piyasası, doğal gaz faturaları, halkımızın karşı karşıya kaldığı faturalar. Şimdi, ne oldu da nasıl bugünlere gelindi? Esasında bir özelleştirme furyasıyla birlikte biz bununla karşı karşıya kaldık. Türkiye’deki elektrik dağıtım işi dağıtım şirketlerine özelleştirildi ve böylelikle başka bir siyasete geçildi, başka bir uygulamaya geçildi elektrik ve enerji piyasasında. Özelleştirirken söylenenler çok ilginçti. Varlıkların verimli çalışması, maliyetleri düşürme, elektrik arz güvenliğinin sağlanması ve arz kalitesinin artırılması, kayıp kaçakta azalma sağlanması, özel sektörün yenileme ve gelişme yatırımlarının önünün açılması, rekabetin faydalarının tüketiciye yansıtılması… Yani “Özeleştirdiğimiz zaman tüketici daha düşük faturalar ödeyecek.” bu gerekçelerle bu özelleştirmeler yapılıyor. Ve 20 şirkete bu özelleştirmeler yapıldı, verildi ve bunlar sadece şu anda fatura keserek halkın kanını emiyorlar, sadece tahsilatçılık yapıyorlar. Bu şirketlerin büyük bir çoğunluğunun da yandaş firma olduklarını burada defalarca ifade ettik.
Şimdi, elektrik neyden sağlanıyor, topyekûn olarak baktığımızda Türkiye’deki elektrik nereden sağlanıyor? İlk sırada doğal gaz. Yani doğal gazla elektrik temin ediyoruz, yüzde 27’si doğal gazdan. İkinci sırada HES’ler var; elektriğin yüzde 24’ü HES’lerden elde ediliyor. Şimdi, HES’leri yenilenebilir enerji kapsamında bize sunuyorlar ve YEKDEM kapsamında da destekleniyor oysa HES’lerin nasıl bir felakete sebep olduğu yurdun her bir tarafında, özellikle iklim değişikliği ve kuraklıkla birlikte, çok net bir şekilde karşımızda durmaktadır. Dolayısıyla bu HES’lerin mutlaka yenilenebilir enerji kaynakları kapsamından çıkarılması gerekmektedir. Tabii, bununla birlikte ithal kömürden, linyit kömürden elde edilen elektrik kazanımları da var; rüzgâr ve güneş enerjisinden de elde ediliyor.
Şimdi, bütün bunlara baktığımız zaman biz şunu savunuyoruz: Bir kere -tümüyle bu konuda kanun teklifi de verdik; hem ekonomi masamız verdi hem de Enerji ve Tabii Kaynaklar Komisyonu üyeleri olarak biz de verdik- mutlaka elektriğin kamulaştırılması gerekiyor. Yani elektrik gibi stratejik konular, bu ülkede yani her bir ülkede hayati bir mesele olan enerji meselesi özel şirketlerin insafına ve inisiyatifine bırakılamaz, mutlaka kamulaştırılması gerekiyor ve bu tür işlerin mutlaka -doğal gazın da elektriğin de- kamu eliyle yürütülmesi gerekiyor ve bununla ilgili kanun tekliflerimiz de var zaten.
Şimdi, elektrik şirketleri -Sayıştay raporlarında var- yeteri kadar denetlenmiyor, denetlenenler kesilen cezaları ödemiyorlar, faturalardaki fon paylarını götürüp kuruma, devlete yatırmıyorlar, tümüyle bir soygun düzeni içerisinde varlıklarını sürdürüyorlar bu elektrik dağıtım şirketleri. Bunların karşısında, tabii, vatandaş isyanda çünkü önce 150 kilovatsaate kadar bir sınır belirlendi, yetmedi -biz burada aralık ayında bu kanun teklifi görüşülürken “Yetmez, bu olmaz.” diye defalarca anlattık – şimdi, bu sınırı 210’a çıkardılar, bunun da yetmeyeceği belli. Şimdi, başka çare arama derdi içerisine girdiler.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN – Tamamlayalım lütfen.
ALİ KENANOĞLU (Devamla) – Elektrik zamlarını protesto eden vatandaşlar bu faturaları dükkânlarına asıyorlar. Yani Beyoğlu’nda küçük bir restorana sahip bir esnaf şöyle diyor: “2019’da ortalama elektrik faturam 1.500 liraydı, 2020’de 2 bin liraydı, geçen sene, 2021’de ortalama faturam 4.200 lira gelmişti, şimdi de bu ay 7.230 lira.” Yani katlanarak gidiyor. Şimdi, bütün bunların karşısında, doğal gaz fiyatları da aynı şekilde gidiyor. Ancak, iktidara baktığınız zaman, Avrupa’nın en ucuz elektriği bizde ve kesinlikle böyle bir sorun, sıkıntı yok; bu, muhalefetin yaygarası yani baktığın zaman böyle. Ancak, yani gerçekler ne istatistiklerle ne verilerle, şunlarla, bunlarla ölçülemez; gerçek, vatandaşın yaşadıklarıdır. Vatandaş yaşadıklarını kendisi biliyor ve vatandaş bu konuda ciddi bir şekilde isyanda.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
ALİ KENANOĞLU (Devamla) – Yapılması gerekenler bellidir, zamların geri alınması gerekiyor, elektrik dağıtım şirketi ve enerji piyasasının kamulaştırılması gerekiyor ve vatandaşın hayrına, vatandaşın faydasına bir enerji politikası oluşturulması gerekiyor.
Teşekkür ederim. (HDP sıralarından alkışlar)
