Halkların Demokratik Partisi (HDP) İstanbul Milletvekili Ali KENANOĞLU, çay üreticilerinin sorunlarını ve taleplerini Meclis kürsüsünde dile getirdi. Konuşmasında artan üretim maliyetlerine dikkat çeken ve iktidarın çiftçiyi değil şirketleri desteklediğini ifade eden Kenanoğlu, çay üreticilerin 7 maddeden oluşan çözüm önerilerini Meclis kürsüsünden aktardı.
Konuşma tutanak metni ve videosu aşağıda yer almaktadır.
Dönem: 27 Yasama Yılı: 5 Tarih: 10.05.2022 Birleşim: 88 Ham Tutanak Sayfası: 109
Konuşmacı: ALİ KENANOĞLU Seçim Çevresi: İSTANBUL
HDP GRUBU ADINA ALİ KENANOĞLU (İstanbul) – Sayın Başkan, Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.
Tabii, Doğu Karadeniz Bölgesi’nin önemli geçim kaynağı çay üretimi ve milyonlarca insanın da geçim kaynağı buradan. Dolayısıyla, sezon geliyor ve tartışmalar aldı başını gidiyor. Bir taraftan üretme sorunu var, diğer taraftan da ürettiğini tüketiciye götürme, iletme, oraya taşıma sorunu var çünkü ikisinin arasındaki fiyat farkı çok ciddi bir şekilde yüksek. Yani üretici de şikâyetçi “Para kazanamıyoruz. Maliyeti kurtaramıyoruz.” diye, tüketici yani çayı tüketen kişi de çok pahalıya satın aldığını söylüyor ki öyle. Fark nereden geliyor? Esasında baktığınız zaman, işte, nakliye ve bütün bu maliyetlerden kaynaklı ciddi farklar oluşuyor yani üretici de memnun değil, tüketici de memnun değil; o pahalı buluyor, o ucuz buluyor; böyle bir sorun söz konusu. Şimdi, tabii, bu sorunun giderilmesi gerekiyor ve en başta da… Örneğin, iktidar diyor ki ya da AKP Genel Başkanı Tayyip Erdoğan diyor ki: “Dağı taşı, boş bulduğunuz bütün her tarafı ekin.” İşte, tarıma yönelik böyle bir hamle başlattığını söylüyor ama neyle ekecekler, nasıl ekecekler? Mazot fiyatları, kimi yerlerde sulama fiyatları, çay açısından düşündüğünüz zaman gübre fiyatları ve oradaki sarf malzeme fiyatları tümüyle insanların ekebilme imkânlarını ortadan kaldırıyor. Şimdi, kimi üreticiler şöyle diyor: “Çay, bildiğiniz, ineklerin yediği ottan daha ucuz.” Böyle diyenler var. “Otu 2,75 liraya alıyoruz, çayı 2,10 liraya sattığımız oluyor.” diyor, bunu söyleyen üreticiler var.
Şimdi, diğer taraftan bu alandaki mevsimlik işçilerin de yaşadığı sorunlar var, bu sorunlar yumağı içerisinde gidiyor ve bütünüyle aslında iktidarın uyguladığı, üreticiyi, çiftçiyi değil de şirketleri destekleyen bir politika söz konusu. Bu anlamda çay üreticileri bir araya geldiler geçen ay ve taleplerini açıkladılar. Ben şimdi size bu talepleri ifade etmek istiyorum buradan -üreticilerin ortak talepleri bunlar- diyorlar ki: “Çay üreticileri olarak gerek çayın geleceği gerekse üreticinin korunması adına çay makaslarını elimize almadan önce acil olarak şunların yerine getirilmesi gerekiyor: Bir: Yaş çay taban fiyatı uygulanmalıdır, yaş çay taban fiyatı 9 lira, organik yaş çay fiyatı konvansiyonel yaş çayın 2 katı olmalıdır. İki: Çay, gübre fiyatlarının yüksekliğinden kaynaklı üretici enflasyon oranında sübvanse edilmelidir.”
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN – Tamamlayın sözlerinizi.
ALİ KENANOĞLU (Devamla) – “Üç: Çay üreticisi özel sektör karşısında korunarak taban fiyatın altında yaş çay alımı yasaklanmalıdır. Dört: Üniversiteye hazırlatılan, özel sektörü koruyan ve üreticiden saklanan yaş çay yasa tasarısı geri çekilerek üreticilerle birlikte yeniden hazırlanmalıdır. Beş: Çayda kota ve kontenjan uygulamaları kaldırılmalıdır. Altı: Mevsimlik işçiler kadroya alınmalıdır. Yedi: Toprak sağlığı ve verimliliği çalışması yapılarak organik çay üreticilerinin çay sertifikaları çıkarılmalıdır.”
Bu taleplerin karşılanması çay üreticilerinin sorunlarının çözümü konusunda önemli bir adım olacaktır. Bu talepleri buradan iletiyor ve bu anlamda da önergeyi desteklediğimizi ifade etmek istiyorum.
Teşekkür ederim. (HDP sıralarından alkışlar)
