Kenanoğlu’ndan Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na: Deprem Araştırma Raporu’nun bakanlığınızı ilgilendiren 3 önerisinden kaçı yerine getirilmiştir?

Halkların Demokratik Partisi (HDP) İstanbul Milletvekili Ali KENANOĞLU, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Deprem Araştırma Komisyonu Raporu’nun Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nı ilgilendiren öneri/tedbir maddelerine ilişkin soru önergesi verdi. Söz konusu raporda 11 ana başlıkta sıralanan ve yerine getirilmesi gereken 268 tedbirden 3’ünün Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı sorumluluğunda olduğunu belirten Kenanoğlu, “Bu önerilerin kaçı yerine getirilmiştir? Kaçı ile ilgili çalışmalar devam etmektedir? Yerine getirilmeyen öneri varsa neden gereği yapılmamıştır?” diye sordu.

Soru önergesi metni aşağıda yer almaktadır.

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Aşağıda belirtilen sorularımın Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya YANIK tarafından Anayasanın 98. ve TBMM İçtüzüğünün 96. ve 99. Maddeleri uyarınca yazılı olarak cevaplandırılmasını arz ederim.

Türkiye aktif bir deprem ülkesi olarak sıklıkla yıkıcı depremler ile karşı karşıya kalmakta, meydana gelen hasar ve can kayıpları nedeniyle toplumsal hayat her yönüyle büyük ölçüde olumsuz etkilenmektedir. Çok geniş bir yelpazede tüm toplumu ve hayatın her alanını etkilemesi depremlerin çok boyutlu bir mesele olduğunu ve pek çok disiplini ilgilendiren doğasını açıkça ortaya koymaktadır. Dünyanın aktif deprem kuşaklarından birinde yer almamız nedeni ile var olan deprem tehlikesinin derinlemesine analiz edilmesi ve deprem risklerinin de çok disiplinli olarak yürütülecek kapsamlı çalışmalarla azaltılması ölçüsünde depremlerin afete dönüşmemesi sağlanabilmektedir.

Depremler tüm yıkıcı etkilerine rağmen belirli aralıklarla meydana gelen afetler olduğundan zamanla unutularak gündemden çıkmaktadır. Bu açıdan gündem sürekliliğinin, depremselliği yüksek olan ülkemizde deprem risklerinin azaltılması önem arz etmektedir.

30/10/2020 tarihinde İzmir’in başta Seferihisar ve Bayraklı ilçelerini etkileyen 6.9 ölçeğinde olan ve 102 vatandaşımızın hayatını yitirmesine, binden fazla vatandaşımızın yaralanmasına ve büyük maddi hasara neden olan deprem sonrası; Mecliste grubu bulunan beş siyasi partinin ortak önerisi ile “Depreme Karşı Alınabilecek Önlemlerin ve Depremlerin Zararlarının En Aza İndirilmesi İçin Alınması Gereken Tedbirlerin Belirlenmesi Amacıyla Meclis Araştırma Komisyonu” (kısaca Deprem Araştırma Komisyonu olarak anılacaktır) kurulmuş ve 10.11.2020 tarihinde çalışmalarına başlamıştır. Üç aylık çalışma süresi tanınan Deprem Araştırma Komisyonuna artı bir ay daha süre tanınmış, toplam dört aylık çalışma süresi boyunca 18 toplantı yapılmış ve 16/07/2021 tarihinde 500 sahifeden oluşan ve içerisinde 268 önerinin yer aldığı 278 Sıra Sayılı raporunu yayımlamıştır.

Deprem Araştırma Raporunun dördüncü ve son bölümünde; deprem risk ve zararlarının azaltılması ve deprem konusunda ülkemizde her alanda alınması elzem tedbirlere dair önerilere yer verilmektedir.

Söz konusu Bölümünde yer alan “Sonuç ve Öneriler” kısmında; Deprem Bilgi Sistemi, Risklerin Belirlenmesi, Yer Bilimsel Etütler ve Planlamalar, Yapı Güvenliği, İmar, Denetim ve Yapı Kullanımı, Kentsel Dönüşüm, Mevzuat, Uygulama, İzleme ve Denetim Sistemi, Finansman Yönetimi, Toplumsal Farkındalık ve Deprem Sonrası başlıklı 11 ana başlıkta sıralanan ve yerine getirilmesi gereken 268 tedbir arasında Bakanlığınızı ilgilendiren maddeler aşağıda sıralanmıştır.

1. TAMP kapsamında etkin bir şekilde yürütülen müdahale çalışmalarına yönelik aşağıda belirtilen öneriler doğrultusunda yapılacak düzenlemelerle bu çalışmaların etkinliğinin daha da artacağı değerlendirilmektedir. Bu kapsamda; Deprem sonrasında TAMP kapsamında psikososyal destek konusunda deprem bölgesinde çalışacak destek çözüm ortağı sivil toplum kuruluşlarının Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nca yapılan akreditasyonlarının depremden sonra yapılması yerine deprem öncesinde yapılıp belirli periyotlarla güncellenerek akredite edilen sivil toplum kuruluşlarının gecikmeksizin deprem olan sahada görev yapabilmeleri sağlanmalıdır.
2. İncinebilir grupların dirençlilik kazanmasına yönelik çalışmalara yön vermesi amacıyla AFAD, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı gibi ilgili paydaşların ortak yürüteceği bir projeyle meydana gelecek deprem ve benzeri afetlerde daha çok risk altında olan yaşlı, engelli, çocuk, kadın gibi incinebilir gruplar belirlenerek operasyonel tanımları yapılmalı, sonrasında da bu gruplara yönelik ayrı ihtiyaç değerlendirme analizlerinin yapılması yoluyla psikososyal risk haritası hazırlanmalıdır.
3. Deprem sonrasında alanda çalışan personelin deprem öncesinde ve sonrasında psikososyal destek alabilmesi için Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından çalışana destek sisteminin etkin şekilde işletilmesi ve gerekli durumlarda psikososyal ve psikolojik destek sağlayabilecek bir kurum ve kuruluşla protokol yapılarak deprem gibi afet ve acil durumlarda görev alan kişilerin düzenli şekilde izlenmesi, değerlendirilmesi ve ihtiyaç halinde anlaşmalı kurum ve kuruluşlara profesyonel desteğe yönlendirmelerinin yapılması sağlanmalıdır.

Bu bağlamda;

1. Deprem Araştırma Raporunun sonuç bölümündeki 268 öneriden, yukarıda sıraladığımız 3’ü Bakanlığınızı ilgilendirmekte olup, bu önerilerin kaçı yerine getirilmiştir? Kaçı ile ilgili çalışmalar devam etmektedir? Yerine getirilmeyen öneri varsa neden gereği yapılmamıştır?
2. Deprem Araştırma Raporunun sonuç bölümünde yer alan ve Bakanlığınızca gereği yapılması gereken önerilerin gereğini yapmayanlar hakkında bir işlem başlatılacak mıdır?