HDP’de Eş başkan, PM ve MYK nasıl belirleniyor
HDP, çok bileşenli bir parti, bu sebeple de Parti Meclisi (PM), Merkez Yürütme Kurulu(MYK) ve Eş başkanlıkların belirlenmesinde bileşenler hukuku dediğimiz bir hukuk uygulanıyor. Öncelikle PM, MYK ve Eş Genel Başkanlıklarının yarı yarıya kadın olması şartı var. Yani HDP’de kadınlara yönelik bir kota değil eşit temsil kuralı vardır.
Bunun dışında bileşen partilerin kotaları var. Bileşen partiler; Demokratik Bölgeler Partisi (DBP), Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP), Birleşik Devrimci Parti, Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi, Sosyalist Dayanışma Platformu (SODAP) kendi örgütlü yapıları oranında PM’ye üye vermektedirler.
Bileşen partiler haricinde toplumsal yapılar; Aleviler, Ezidiler, Ermeniler, Çerkesler, Romanlar, Pomaklar, Mütedeyin müslümanlar, Emek kesimi ve farklı cinsiyet kimliklerinin temsiliyetinin sağlanması kuralı vardır. Bütün bu temsiliyetler sağlanırken kadın eşit sayısına, gençlik kotasına dikkat edilmektedir. Tabii ki bunların yanı sıra hiçbir aidiyete sahip olmayan bireylerin de PM’de kotaları ve yerleri vardır.
Bu kota ve bileşenler hukukuna göre önerilen isimlerin değerlendirilmesi ve neticelendirilmesi için MYK’ca bir Kongre komisyonu seçilir. Kongre Komisyonu da önerilen isimlerin parti ilkelerine uygunluğunu incelemek için bir sicil komisyonu kurar. Kongre komisyonu ayrıca bu sicil komisyonundan geçen isimlerin kotalara ve bileşen hukukuna göre yerleştirilmesi için bir mutabakat komisyonu kurar. Belirlenen mutabakat komisyonunda da Kongre komisyonunda da bileşenler ve birey temsiliyetine dikkat edilmektedir.
Her bileşen ve toplumsal kesim kendi adaylarını belirleyip kurulan Kongre komisyonuna göndermektedir. Eş başkanlık ve PM için herkesin isim önerme hakkı vardır. Önerilen isimler mutabakat komisyonuna sunulur. Mutabakat komisyonu da önerilen isimleri parti ilkelerine uygunluğu açısından genel bir ön kontrol için sicil komisyonuna gönderir.
Sicil komisyonundan geçen isimler mutabakat komisyonuna gelir. Mutabakat komisyonu da bileşen hukuku ve kadın temsiliyeti, gençlik ve toplumsal yapılar temsiliyeti açısından değerlendirilmeleri yapıp öneri listesini oluşturur.
Mutabakat komisyonun önerilen isimlerden oluşturduğu liste kongre komisyonuna sunulur. Kongre komisyonu gerekli tartışmaları ve kontrolleri yaptıktan sonra kesinleştirdiği listeyi bir öneri olarak genel kurula sunar.
Netice olarak seçimi genel kurul yapar ve seçilen liste kesinleşmiş olur.
Eş başkanlıklar için de belirlenmiş kurallar vardır. Bu kurallardan en önemlisi; iki Eş başkandan birisinin mutlaka kadın olması, yine birisinin mutlaka en büyük bileşen olan DBP yani Kürt siyasi hareketinden olması, diğerinin de mutlaka diğer bileşenlerden veya bireylerden olmasıdır.
Eş başkanlık için önerilen isimler de mutabakat komisyonuna gelir. Mutabakat komisyonu da bu isimleri parti bileşen hukuku ve eş başkanlık için belirlenen ilkeler açısından inceler, önerilen adayların kendilerinin adaylık için onayları olup olmadığını sorar ve neticede kesin aday olanları belirleyip, bu adayların ikiye indirilmesi sürecini yürütür. Bu noktada bileşenlerin görüşü ve mutalaka mutabakat aranması esastır.
Varılan mutabakat neticeinde belirlenen iki eş başkan adayı genel kurula önerilir ve genel kurulca seçilerek resmileşir.
PM seçiminden sonra yine bileşen hukuku ve kotalar çerçevesinde PM içerisinden MYK seçilmektedir.
HDP çok bileşenli bir partidir ve bu yöntemle, yönetimerinin her toplumsal kesimin ve bileşenlerin temsiliyetini sağlamayı esas almaktadır.
09.02.2018
Ali Kenanoğlu
