Kenanoğlu’ndan Ticaret Bakanlığı’na: Hazine mülkiyetindeki taşınmazlar, muhasebe kayıtlarında neden izlenmedi?
Halkların Demokratik Partisi (HDP) İstanbul Milletvekili Ali KENANOĞLU, 2020 yılı Sayıştay İnceleme Raporu’na göre serbest bölgelerde tahsisli kullanılan Hazine mülkiyetindeki taşınmazların muhasebe kayıtlarında gösterilmemesini Meclis gündemine taşıdı. Serbest bölgelerde kullanılan hazine taşınmazlarının rayiç bedelleri güncellenmediğini de belirttiği soru önergesinde Kenanoğlu, “İlgili kanun ve yönetmelik hükümlerine göre mali tablolarda gösterilmesi gereken taşınmaz kayıtlarını doğru ve güvenilir bir şekilde yapmayan sorumlular hakkında bir işlem yapılmış mıdır?” diye sordu.
Soru önergesi metni aşağıda yer almaktadır.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Aşağıda belirtilen soruların Ticaret Bakanı Mehmet MUŞ tarafından Anayasanın 98. ve TBMM İçtüzüğünün 96. ve 99. maddeleri uyarınca yazılı olarak cevaplandırılmasını arz ederim.
Ticaret Bakanlığı’nın 2020 Sayıştay İnceleme Raporuna göre; 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu uyarınca Bakanlar Kurulu Kararı ile mülga Ekonomi Bakanlığı’na tahsis edilen Hazine mülkiyetindeki taşınmazların muhasebe kayıtlarında izlenmediği görülmüştür.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 44’üncü maddesinde, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerince, taşınır ve taşınmaz edinilmesi, yönetilmesi, trampası, elden çıkarılması, ecrimisilin tahsil ve takibinde izlenecek yöntem ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin yönetimi ve korunması, işgalli malların tahliyesi gibi hususların ilgili kanunlarında düzenleneceği ifade edilmiştir.
Maddede ayrıca, bu malların kaydı ile taşınırların muhafazası, kullanımı, mal yönetim hesabının verilmesi ve mal yönetim sorumlularıyla bunlar adına görev yapacak olanların belirlenmesine ilişkin usul ve esasların Maliye Bakanlığınca hazırlanacak ve Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılacak yönetmeliklerle belirleneceği öngörülmüştür.
Hazine ve Maliye Bakanlığınca verilen yetkiye istinaden hazırlanan ve 13.09.2006 tarihli ve 2006/10970 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik’in 4’üncü maddesinde “taşınmaz ve haklar”; kamu idarelerinin mülkiyetinde, yönetiminde veya kullanımında bulunan, eklenti ve bütünleyici parçaları dâhil olmak üzere arazi, arsa, bina, yer altı ve yer üstü düzenleri ile sınırlı aynî haklar ve kişisel haklar olarak tanımlanmıştır.
Yapılan incelemede, Serbest Bölgeler Kanunu uyarınca Bakanlar Kurulu Kararı ile mülga Ekonomi Bakanlığı’na tahsis edilen hazine mülkiyetindeki taşınmazlara ilişkin olarak tapu kayıtlarında arazi ve tarla olarak görünen Ege, Adana-Yumurtalık, Mersin, Kocaeli, Samsun Serbest Bölge arazileri üzerine inşa edilen 563 adet üstyapı ile ilgili olarak yukarıda bahsedilen düzenlemeler doğrultusunda yapılması gereken fiili envanter çalışmalarının, akabinde emlak değerleri ile muhasebe kayıtlarına alma işlemlerinin 31.12.2014 tarihi itibariyle yapılmadığı, dolayısıyla 31.12.2017 tarihi itibariyle de söz konusu taşınmazların rayiç değerleri ile güncellenemediği tespit edilmiştir.
Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerine göre, Bakanlığa tahsisli taşınmazların fiili envanterinin yapılarak mevcut kullanım şekilleri ile maliyet bedeli veya rayiç değerleri üzerinden kayıtlara alınıncaya dek emlak vergi değerleri üzerinden 01.10.2014 tarihi itibariyle kayıtlara alınması, 2017 yılı sonuna kadar da rayiç değerleri üzerinden birikmiş amortismanları ile birlikte muhasebeleştirilmesi gerekmektedir.
Kamu idarelerine ait mali tabloların doğru ve güvenilir bir şekilde üretilebilmesi amacıyla, mülkiyeti hazineye ait olup bir başka kamu idaresine tahsis edilen taşınmazların tahsis edildikleri kamu idarelerinin mali tablolarında gösterilmesi gerekmektedir.
Bu bağlamda;
1- Serbest Bölgelerde tahsisli kullanılan Hazine mülkiyetindeki taşınmazlar muhasebe kayıtlarında neden gösterilmemektedir?
2- Bakanlığınız tarafından, ilgili kanun ve yönetmelik hükümlerine göre mali tablolarda gösterilmesi gereken taşınmaz kayıtlarını doğru ve güvenilir bir şekilde yapmayan sorumlular hakkında bir işlem yapılmış mıdır?
3- Serbest Bölge arazileri üzerine inşa edilen 563 adet üstyapı ile ilgili olarak fiili envanter çalışmalarının yapılmaması, rayiç bedellerinin güncellenmemesi ne kadar bir kamu zararına yol açmıştır?
