HDP Milletvekili Ali KENANOĞLU, HDP Grubu adına Meclis kürsüsünden yaptığı konuşma ile tek adam rejiminin ve iktidarı bırakmama hastalığının ne olduğunu çok iyi bilen bir ülke olarak Gine’de halkın yüksek itirazlarına rağmen iktidarda kalmaya ısrar eden devlet başkanıyla yapılan askerî anlaşmaların ne Gine halklarının yararına ne de o ülkenin demokratik bir gelişimine faydası olacağına belirterek, kendi halkına karşı gerçek mermi kullanmakta tereddüt etmeyen bu Gine Hükûmetiyle yapılacak olan bu askerî anlaşmayı kabul etmeyeceklerini belirtti.
Konuya ilişkin tutanak metni ve konuşma videosu aşağıdadır.
HDP GRUBU ADINA ALİ KENANOĞLU (İstanbul) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.
Çeşitli uluslararası anlaşmaları görüşüyoruz ve bu anlaşmaların belirli bir kısmında mutabık olduğumuz konular var fakat itiraz ettiğimiz sözleşmeler de var. Ben bunlardan kısaca bahsetmek istiyorum. Bir defa, Gine’yle yapılacak olan bu anlaşma ya da Gine’yle ilgili sözleşme hususunda birkaç şey söylemek istiyorum.
Gine’de tanıdık bir devlet başkanı var, orada bir tek adam iktidarda ve Alpha Conde 2010 yılından beri ülkeyi yönetiyor. Özellikle 2010 yılından sonra Gine’de yapılan protestolarda, Alpha Conde liderliğinde, çok sayıda insan yaşamını yitirmiş veya yaralanmıştır. 2013’te yapılacak seçim öncesinde, seçimlerde şeffaflık talebinde bulunan protestoculara güvenlik güçlerinin müdahalesi sonucu 9 sivil öldürülmüş, yüzlerce kişi de yaralanmıştır. Bu çatışma, ayrıca, ülkenin en büyük iki etnik grubu olan Fule ve Malinke halkları arasında bir çatışmaya dönüşmesine de neden olmuştur. Gine’de yasalara göre, bir kişi yani bir devlet başkanı üst üste en fazla 2 defa seçilebiliyor ancak Alpha Conde bunu yeterli bulmamış ve 2020 yılında yapılacak seçimlerde 3’üncü kez aday olmak için yasa değişikliğine gitmeye çalışıyor. Fakat geçtiğimiz yılın ekim ayında halk bunu protesto etmek için sokaklara çıktı ve yine, devlet başkanının kolluk kuvvetlerine verdiği talimatla, onlarca kişi yaşamını yitirdi ve yaralandı. Çatışmalarda ayrıca 100’e yakın kişi de gözaltına alındı.
Uluslararası hak temelli örgütlerin yayımladıkları raporlarda Gine devletinin halkına karşı kullandığı şiddete yer verilmiştir. İnsan Hakları İzleme Örgütü, hükûmetin 2018 Temmuzundan beri fiilî olarak tüm gösterileri yasaklayarak muhalefeti engellemeye çalıştığını ve bu sebeple, Birleşmiş Milletlerin, 2020 yılında yapılacak seçimlerde Gine Hükûmetinden temel hakları koruma güvencesi istemesi gerektiğini dile getirmiştir. Uluslararası Af Örgütünün 2017-2018 Gine Hak İhlalleri Raporu’nda ise hükûmetin muhalif gazetecileri ve aktivistleri keyfî bir şekilde tutuklayarak işkence uyguladığı raporlanmıştır.
İfade özgürlüğü ihlallerinin yoğun bir şekilde yaşandığı Gine’nin yüzde 85’i Müslüman, geri kalan nüfusunun çoğunluğu Hristiyan olmak üzere çok farklı inançsal temsiliyetlerden, kişilerden oluşmaktadır.
Yine, Gine hakkında birçok hak temelli örgütün hazırladığı raporlarda yer alan ihlallerden biri de kadına yönelik şiddettir. Dünyada kadın sünnetinin en yoğun yaşandığı ülke olan Gine’de kadınların neredeyse yüzde 95’i bu uygulamaya zorla tabi tutulmaktadır. Bu şiddet sadece Müslüman kadınlara yönelik değil orada bulunan bütün inançsal kesimlerdeki kadınlara yönelik uygulanıyor.
Sonuç olarak, tek adam rejiminin ve iktidarı bırakmama hastalığının ne olduğunu çok iyi bilen bir ülke olarak Gine’de halkın yüksek itirazlarına rağmen iktidarda kalmaya ısrar eden devlet başkanıyla yapılan askerî anlaşmaların ne Gine halklarının yararına ne de o ülkenin demokratik bir gelişimine faydası olacağına inanıyoruz. Bu sebeple, kendi halkına karşı gerçek mermi kullanmakta tereddüt etmeyen bu Gine Hükûmetiyle askerî anlaşmayı da uygun görmediğimizi ifade etmek istiyorum.
