Bandırma’da kurulmak istenen OSB’nin yaratacağı çevre sorunlarıyla ilgili soru önergesi
HDP İstanbul Milletvekili Ali Kenanoğlu, Balıkesir ve Çanakkale illerinin Çevre Düzeni Planı’nın usulsüz bir şekilde değiştirilmesinden sonra Bandırma’da kurulması planlanan Organize Sanayi Bölgesi’nin yaratacağı sorunlarla ilgili olarak yanıtlanması istemiyle Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa VARANK’a soru önergesi verdi.
Soru önergesi metni aşağıdadır.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞI’NA
Aşağıda belirtilen soruların Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa VARANK tarafından Anayasanın 98. ve TBMM İçtüzüğü’nün 96. ve 99. maddeleri uyarınca yazılı olarak cevaplandırılmasını arz ederim.
Balıkesir/Çanakkale 1/100000 Çevre Düzeni Planı 16/02/2015 tarihinde Bakanlık Makamınca onaylanmıştır. İtirazlar sonucu planda ön görülen 48 milyon metrekare alan, koruma ve kullanım oranının uygunsuzluğu gerekçe gösterilerek, 8 milyon metrekareye düşürülmüştür.
Plana yönelik TÜRMOB ve Çanakkale Belediyesi’nin açmış olduğu davalar devam etmektedir.
Çevre Düzeni Plan notları dayanak yapılarak 2018 yılından beri yine aynı bölgede İhtisas OSB kurulmak istenmektedir. Başlangıç olarak 2200 dönüm planlanan alan, genişleme sahasıyla 40 milyon metrekareye ulaşacağı OSB yönetimi tarafından açıklanmaktadır.
Söz konusu İhtisas OSB bölge insanının tepkisi üzerine, Ana Metal olan ismini, Marmara Yüksek Teknoloji ve Makine İhtisas OSB olarak değiştirmiştir. Katılımcı firmalar incelendiğinde ağırlık olarak Demir-Çelik ve Döküm firmaları dikkat çekmektedir.
Bölgede kurulu tesisler ve atmosferik ölçümler dikkate alındığında emisyon oranlarının aşıldığı görülecektir.
Bandırma etrafına yapılmak istenen bu Organize Sanayi Bölgesi ile hem bir çevre katliamının yaşanması, hem de tarlaların ucuz kamulaştırma bedelleri ile sanayicilere peşkeş çekilmesi, yıllardır yöre insanının sürüp ektiği tarlaların altıncı sınıf tarım arazisi sınıfına düşürülmesi ile mülkiyet güvencesinin ortadan kalktığı bir durum yaşanmaktadır.
Her türlü istismara açık olduğu görülen bölgede örneğin, Beyköy ve Bezirci mahalleri civarında kurulacak olan organize sanayi bölgesinin kamulaştırma çalışmalarında 2200 dönümlük 110 milyon lira kamulaştırma yapılması öngörülmektedir.
Bölgede, kurulu 4000 dönüme ulaşan Bandırma OSB, Planlı alanda 8000 dönüm Sanayi alanı, başlangıç olarak 2200 dönüm, fakat genişleme sahasıyla 40000 dönüme ulaşacağı söylenen İhtisas OSB projesi vardır. Mevcut bu yoğunluk, bölge için her anlamda problemler yaşanmasına sebep olacaktır.
Ülkemizdeki mevcut OSB ve İhtisas OSB’lerin doluluk oranları incelendiğinde, bu projelere sanayimizin ihtiyacı olup olmadığı tartışmalıdır.
Bölge tarım açısından çok önemli bir bölgedir. Etki alanı içerisinde Gönen, Manyas, Biga, Bandırma ve Erdek vardır, termik santraller, asit ve gübre fabrikaları ve diğer yatırımlar sebebiyle ciddi sıkıntılar yaşayan bölge, tarım, turizm, hayvancılık, zeytincilik, balıkçılık ciddi tehdit altındadır. Ayrıca deprem açısından aktif iki fay hattının geçtiği bir bölgedir.
Bandırma-Erdek körfezinde kurulması düşünülen Organize Sanayi Bölgesi, yörede yaşayanlar tarafından yeni bir Dilovası veya İzmit körfezi endişesi ile karşılanmaktadır.
Bölgede planlanan bu devasa sanayi alanlarıyla yaşanacak göçle birlikte, etki alanında ki kentlerde kültürel ve planlı şehircilik anlamında devasa sorunlar oluşacaktır. Zira kentsel yaşam alanlarını belirleyecek 1/5000’lik planlama henüz yapılmamıştır.
Bölgede faaliyet gösterecek firmaların daha önce ki deneyimlerinden bilinen örneklerde; bu firmaların ürettikleri kimyasalların formülünü ticari sır diye itfaiyeye bile bildirmeyen, önlem almakla sorumlu iş yeri hekiminden bile gizleyen, işçileri meslek hastalıkları hastanesine gönderiyor diye işyeri hekimini kovan şirketlerden bahsedilmektedir.
Hiçbir girdisi bölgede olmayan, üretimi yurt dışına yönelik olarak yapılacak bu sanayileşmenin tarım, turizm, balıkçılık ve zeytincilik ile geçinen bölge halkı için bir kader olmadığı, ancak gerçekleşirse bir yıkım olacağı çok açıktır.
Bu bağlamda;
1- Hiçbir hammaddesi bölgede bulunmayan bu sanayi tesisleri neden bu bölgede kurulmak zorundadır?
2- Ortalıkta simülasyonu yapılan proje kim tarafından, hangi maliyetle ve hangi gerekçelerle hazırlanmıştır?
3- Bu sanayileşmenin Türk Boğazlarında ve Marmara Denizinde yol açacağı etkilerin neler olduğu ve nasıl bertaraf edileceği bilinmekte midir?
4- Deprem riskine yönelik alınacak tedbirlerin neler olacağı ve bunun maliyeti bilinmekte midir?
5- Bölgede yatırım yapan turizm işletmelerinin olası zararları nasıl tazmin edilecektir?
6- Bölgedeki tarım, hayvancılık, zeytincilik, balıkçılık faaliyetleri kirlilikten nasıl korunacaktır?
7- Manyas Gölü ve Kuş Cenneti nasıl korunacaktır?
8- Gereken kamulaştırma bedelinin miktarı yeniden belirlenecek midir ve nasıl karşılanacaktır?
9- OSB’lerin tarım arazilerinin korunması ve az gelişmiş bölgelerde sanayileşme ilkesiyle çelişen bu projelerle, hedeflenen amaç nedir?
10- Devasa ölçülere ulaşan bu sanayi alanları ve plana göre yoğunlaşacak nüfusun su ihtiyacı, nasıl karşılanacaktır? Bu konuda herhangi bir planlama yapılmış mıdır?
