KURBAN CEMİ
Kurban Cemi; adından da anlaşılacağı gibi herhangi bir kurban kesildiği zaman yapılan bir cemdir. Kurban Cemi için herhangi bir zaman ve sayı kısıtlaması yoktur. Yılın her mevsiminde, her gününde yapılabilir. Kurban; bir kişi, aile veya topluluk adına kesilebilir.
Kurban Cemi nasıl yürütülür?
Dedenin, herkesten önce cemevinde hazır bulunması genel ku-raldır. Cemevine varınca postuna niyaz eder ve yerine oturur.
Eğer cemde dededen önce gelen başka bir dede var ise; cemi yönetecek dede önce gelen dedenin duasına durur ve postuna öyle geçer. Burada şu dua okunur:
Dar duası 1
Allah Allah…
Darın divanın kabul ola,
İsteğini dileğini Allah, Muhammet, Ali vere
Gelmeniz hayırlı ola
Devahlar kabul ola
Secdeye inen başlar, dişler
Ağrı, acı görmeye.
Gerçeğe Hu.
Veya;
Allah Allah…
Durduğun dardan
Yürüdüğün yoldan
Çağırdığın erden, pirden şefaat ola
Gerçeğe Hu.
Dede yerine oturduktan sonra da; ceme katılacak canların gelişleri devam eder. Bu arada, ceme her gelen can veya aile yerlerine oturmadan önce dedenin duasına durur. Aile, sağdan itibaren büyüklük sırasına göre yan yana dizilirler. Tüm canlar elleri önünde bağlanmış, sağ ayağı sol ayak başparmağı üstünde ve vücut öne doğru eğik şekilde durur. Dede şu duayı okur:
Dar duası 2
Allah Allah !
Gelmeniz kutlu,
Ağzınız tatlı ola.
İsteğinizi dileğinizi Muhammed, Ali vere;
Ali katarından, Hüseyin yolundan ayırmaya
Üstadımız Ali;
Pirimiz Hünkâr Hacı Bektaş-ı Veli yardımcınız ola
Hubyar Sultan şefaatinden ayırmaya
Gerçeğe Hu.
Veya;
Allah Allah…
Durduğunuz dardan
Yürüdüğünüz yoldan
Çağırdığınız erden, pirden şefaat ola
Gerçeğe Hu.
Veya;
Geldiğiniz yoldan
Durduğunuz dardan,
Çağırdığınız pirden şefaat göresiniz.
Cenabı Hak,
Hünkâr Hacı Bektaş Veli Sultan
İkrarınızda bel karar eyleye
Allah’a kul; Muhammed’e ümmet, Ali’ye talip eyleye
Bu yoldan, bu dardan, bu pirden ayırmaya
Ceddi cemalini yaramaza, uğursuza,
Pirsize duş getirmeye.
Hayının şerrinden, görünmez kazadan beladan koruya
Hayırlı evlat, hayırlı devlet,
Hayırlı rahmet, hayırlı nasip eyleye.
Darınız niyazınız kabul ola
Gerçeğe Hu
Duasını alan canlar, cem meydanına secde edip öptükten sonra dedenin elini öperek, arkalarını dedeye dönmeden geri geri çeki-lir ve cemde oturacakları yerlere geçerler ve dar şeklinde otu-rurlar. Dede,
“Hu yeni gelen canlar. Destur rahat oturun” deyince rahata geçerler.
Ceme katılacak tüm canlar yerlerini aldıktan sonra cem başlar. En önce, cemin düzenini ve işleyişini sağlayan gözcü; elinde asası ile gelir ve dede duasını verir;
Gözcü (gözlekçi) duası
Allah Allah…
Darın divanın kabul ola,
İsteğini dileğini Muhammed, Ali vere,
Gözcü Karaca Ahmet’ten cümlemize şefaat ola
Gerçeğe Hu.
Gözlekçi duasından sonra dede, isterse yol hakkında veya günlük olaylar hakkında bilgilendirici ve aydınlatıcı konuşmalar yapar. Nasihat eder.
Muhabbetin ardından âşıklar üç deyiş okurlar. Buna “Deste bağ-lama” denir.
Deyiş 1
Çıkıp arş yüzünde nurda oturan
Mevtasını mevtasına yetiren
Kudret yarılıp lokma getiren
Süt ile ahmeri, balı Hubyar
Ateşler yok iken çiğler pişiren
Dalga verip kalp evini coşuran
Muhaned Köprüsü’n suyun şaşıran
Kurtardı zulümden yolu Hubyar
Bakmıyor mu kayık başçı haline?
İsmi azam duası geldi diline
Bir avuç kum aldı hemen eline
Az kaldı deryayı kuruta Hubyar
Eşiğin altında kitap sırrınan
İki cihan boyanmıştır nurunan
Ali Baba ile girdi fırına
Estirdi kar ile yeli Hubyar
Engin ovalarda yurdun tutmadı
Zerrece işine hile katmadı
Yabancının bahçesine gitmedi
Kendi güllerini derdi Hubyar
Sağ adamı musallaya koydular
“Buyur derviş cenazeye” dediler
Orda hazır idi Kırklar, Yediler
Sağ adamı ölü kıldı Hubyar
“Allahu ekber” dedi aldı canını
Ih demeden uyuşturdu kanını
Varsın ıssız koysun münkir yurdunu
Sağ adamı ölü kıldı Hubyar
Yedi gün yedi gece külhan yaktılar
Onu yansın diye nara attılar
Yirmi dört saat sonra açtı baktılar
Sakalı buz tutmuş, geldi Hubyar
Bütün rical, hep sıraya dizildi
Kerameti arşta bile sezildi
Gürgen Çukuru’na berat yazıldı
Baltasını dala taktı Hubyar
Bağrıma kâr etti Düldül’ün sesi
Dinleyince gerçek erin nefesin
Uzatırsın neden bunun ötesin
Derviş Ali edna kulun Hubyar
Deyiş 2
Divane gönlümüz geçmez güzelden
Mihri yar eyledi senden ya Ali
Benim arzumanım sensin ezelden
Gitmez muhabbetin candan ya Ali
Canı dilden sevenlerin canısın
Âşıklara meth etmenin şanısın
Noksana kalmayan mürvet ganisin
Geçersin günahtan, kandan ya Ali
Müşkülünü halledersin müşküle
Çağırdıkça yetişirsin düşküne
Kerbela’da yatan İmam aşkına
Şefaat bekleriz senden ya Ali
Nice yüz bin yıllar kandilde durdun
Atanın belinden zuhura geldin
Onun için Hak’ı gümana saldın
Bin bir dondan baş gösterdin ya Ali
Tarikat içinde Şemsi Kamerin
Hakikat içinde zatı kemalin
İstemem cenneti göster cemalin
Kul Himmet göçmeden handan ya Ali
Deyiş 3
Canım erenlere kurban
Serim meydanda meydanda
Bütün ikrar canım feda
Canım meydanda meydanda
Yanarım yoktur dumanım,
Gönlümde yoktur gümanım
Al malım bağışla canım,
Varım meydanda meydanda
Kellemi koltuğuma aldım
Kan ettim kapına geldim
Ettiğime pişman oldum
Serim meydanda meydanda
Yoktur çınarım, tımarım
Yoktur kalbimde gümanım
Al malım varlığa canım
Dilim meydanda meydanda
Müminlere hülle biçin
Ol kelp rakipten kaçın
Ben bülbülüm bir gül için
Zarım meydanda meydanda
Mümin olan olur Veli
Veli olan olur gani
Nesimi’yem yüzün beni
Derim meydanda meydanda
Veya;
Kudret ilminden bir delil yandı
Şan verdi âleme şanı Kırkların
Ol hakkın meyinden içenler kandı
Cevahir madeni kanı Kırkların
Meryem sırrın değmelere açmadı
Ese şu dünyada don değişmedi
Kırklar da bir ana rahmine düşmedi
Ya nerden verildi canı Kırkların
Selman sail oldu, Allah dost dedi
Bir zembil istedi bir de post dedi
Muhammed Kırklardan nişan istedi
Bir yaradan aktı kanı Kırkların
Fatma’yı ol Kırklarda gördüler
Engür şerbetini orda verdiler
Tambura bağlanıp çarka girdiler
Bir cümleden oldu şanı Kırkların
Şah Hatai’m bir acayip hal oldu
Kırklar erkân sürdü kadim yol oldu
Muhammed’in teri gonca gül oldu
Koktu burcu burcu cemi Kırkların
Âşıkların deyişlerinden sonra dede bir dua eder.
Allah Allah…
Vakitler hayır ola,
Hayırlar feth ola, şerler def ola
Hak, Muhammed, Ali didarından
Ehlibeyt meşrebinden
İmam Hüseyin’in katarından didarından ayırmaya.
Görünür, görünmez kazadan koruya
Hak saklaya, Hızır bekleye
Hubyar Sultan, yolundan izinden ayırmaya
Gerçeğe Hu.
Duadan sonra gözlekçi cem erenlerini marifete geçirmek için;
Marifete Hu. der.
Bunun üzerine ön sıradakiler dizleri üzerine dara geçerler; arka sıradakiler ise ayağa kalkar. Hubyar ceminde çoğunlukla ön sırada erkekler, arka sırada ise kadınlar bulunur.
Tüm canlar dara geçince süpürgeci, süpürgesini koltuğunun altına almış vaziyette meydana gelir ve dedenin elini öper. Cem meydanını süpürerek ileri geri gider. Sırtını hiçbir şekilde dede-ye dönmez. Süpürme işi bitince dedenin duasına durur.
Süpürgeci duası
Allah Allah…
Biz üç bacı idik,
Güruh-u Naci idik,
Kırklar Cemi’nde birimiz süpürgeci idik.
Haki pervane
Mürşidi divane
Kul hizmeti ile bağışlana
Seyyid-i Faraş’tan şefaat ola.
Gerçeğe Hu.
Veya;
Allah Allah…
Hizmetin kabul ola
Muradın hasıl ola
Seyyid Faraş efendimizin
Hizmeti üzerinize ola
Gerçek erenler demine Hu.
Dede bir duazimam ile cemi başlatır. Bunun bir diğer adı da “Cem Birleme Duası”dır. :
Cem birleme (akşam) duazimamı
Allah Allah….
La feta illa Ali illa Seyfe illa Zülfikar;
İlla Düldül illa Kamber illa Şah.
Muhammed Ali’yi candan sevenler
Yorulup yollarda kalmaz inşallah
İmam Hasan’ın yüzün görenler
Hüseyin’den mahrum olmaz inşallah
İmam Zeynel’den bir dolu içen
İmam Bakır’dan kaynayıp coşan
Sıdk ile İmam Cafer’e ulaşan
Bundan özge yola sapmaz inşallah.
İmamı Musa’dan gelen erenler
Can baş feda edip cemler görenler
İmam Rıza’ya zehir verenler
Divanda şefaat bulmaz inşallah.
Bir gün olur okuturlar defteri
Şah oğlunun elindedir teberi
Uyanırsa Taki, Naki, Askeri
Açılan gülümüz solmaz inşallah
Hatai der bu iş bir gün biter a
Özünü kata gör ulu katara
Mehdi şevki bu cihanı tutar a
Şah oğluna sitem olmaz inşallah.
Veya;
Bülbül oldum gül dalında şakırım
Medet Allah, ya Muhammed ya Ali,
Şahı Merdan kitabını okurum
Medet Allah, ya Muhammed ya Ali.
Muhammed Ali’dir dersimi veren,
Hasan, Hüseyin’dir okunan Kuran
Zeynel Abidin’dir kalbime giren
Medet Allah, ya Muhammed ya Ali.
İmam Bakır nur gölünü akıttı,
İmam Cafer bizi sırdan okuttu,
Musa Kâzım gevher yükünü tuttu
Medet Allah, ya Muhammed ya Ali.
İmam Rıza’nın yaslıdır günü
Taki’nin, Naki’nin akıyor kanı,
Hasan Askeri’ye ulaştır beni
Medet Allah, ya Muhammed ya Ali.
Şah Hatai’m hayalinde gezdirir
Aşkı muhabbet deryasında yüzdürür
Muhammed Mehdi’ye böyle yazdırır
Medet Allah, ya Muhammed ya Ali.
Veya;
Niyazım var Muhammed’le Ali’ye
Cümle günahıma imamlar medet
Bağışla suçunu bu günahkârın
Cümle günahıma imamlar medet
Ağu kattılar Şah Hasan’ın payına
Lanet indi Muaviye soyuna
İmam’ı Hüseyin’in yüzü suyuna
Cümle günahıma imamlar medet
Zeynel Abidin’dir benim penahım
İmam Bakır kalp evinde mihmanım
Ol İmam Cafer’dir efendim benim
Cümle günahıma imamlar medet
On İki İmam’a niyaz eylerim
Hasan Askeri’ye halim söylerim
Muhammed Mehdi’ye tamam eylerim
Cümle günahıma imamlar medet
Miraçta oturan ol Fahri Ahmet
Yardım eyle bize çektirme zahmet
Muhammed, Ali’ye eylerim minnet
Cümle günahıma imamlar medet
Mehemmed’im zikreylerim erleri
Beyan eylediniz gizli sırları
Rum erleri, Horasan’ın pirleri
Cümle günahıma imamlar medet
Bu duazimamın ardından hiç ara vermeden dede şu duayı okur:
Hayırların kabulü, şerlerin defi
Kusurların affı için
Aliyen Aliyullah
Veliyen Veliyullah
Mürşidi kâmil
Kâmili mürşit
Duazda imam
Yetiş ya On İki İmam
Öz birliğine
Hacet kabullüğüne
İtikat keskinliğine
On İki İmamlar yoluna
Diyelim Allah Allah
Allah Allah…
Hayır hacetler kabul ola
İstekler kadim ola
Muratlar hasıl ola
Er’den bakım, Hak’tan nazar ola
Hazreti Pir şefaatinden, didarından ayırmaya
Hak saklaya, Hızır bekleye
Hubyar Sultan gözleye, kollaya
Gerçeğe Hu.
Bundan sonra kurban tığlamaya geçilir.
Kurban tığlama
Ve bundan sonra; kesilecek kurbanlar cem meydanına getirilir. Kurban sahipleri gelir, kurbanın sol tarafına geçip; sağ ayağını yukarı kaldırarak duaya durur: Dede önce bir duazimam okur:
Allah Allah …
La feta illa Ali illa Seyfe illa Zülfikar;
İlla Düldül, illa Kamber illa Şah. (3 defa)
Akıl ermez yaradanın sırrına
Muhammed Ali’ye indi bu kurban
Kurban olam kudretinin nuruna
Hasan, Hüseyin’e indi bu kurban
Ol İmam Zeynel’in destinde idim
Muhammed Bakır’ın dostunda idim
Cafer-i Sadık’ın postunda idim
Musa Kâzım, Rıza’ya indi bu kurban.
Muhammed Taki’nin nurunda idim
Aliyyül Naki’nin sırrında idim
Hasan-ül Askeri’nin darında idim
Muhammed Mehdi’ye indi bu kurban.
Tarikattan hakikate ereler
Cenneti alaya hülle sereler
Muhammed, Ali’nin yüzün göreler
Erenler aşkına indi bu kurban
Aslı Şahı Merdan, Güruh-u Naci
Gerçeğe bağlıdır bu yolun ucu
Senede bir kurban talibin borcu
Pir-i Tarikata indi bu kurban
Şah Hatai’m eder bilir mi her can
Kurbanın üstüne yürüdü erkân
Tırnağı tespihtir kanı da mercan
Oniki İmamlar’a indi bu kurban
Ardından kurbanları tekbirler. Buna “Arafat tekbiri” denir.
Arafat tekbiri
Allah Allah…
Kalbiyeti kurban
İmanı İbrahim
Delili Cebrail
Peyiki Sultan
Hak yoluna kurban
Edene kurban
Bismillahi tekbir Allahü ekber…
La ilahe illallahü vallahü ekber.
Veliyullah hak.
(3 kez tekrarlanır.)
Duadan sonra kurbanlar cem meydanında serbest bırakılır ve âşık (zakir) bir duazimam, üç kurban tekbiri okur:
Kurban tekbiri 1
İndim Koç Baba’yı devah eyledim
Bugün yaylımdadır, geliyor koçlar
Gördüm cemalini salâvat verdim
Bugün yaylımdadır geliyor koçlar
Biri beyaz amma bir kırmızı
Onlar da seçerdi baharı yazı
Sanki Zülfikar’a benzer boynuzu
Bugün yaylımdadır geliyor koçlar
Gördüm amma seçemiyom izleri
Elham suresine benzer yüzleri
Ay ile gün gibi parlar gözleri
Bugün yaylımdadır geliyor koçlar
Geri dönmüş aslan gibi gidiyor
Gören âşıkları hayran ediyor
Hızır Nebi çoban olmuş güdüyor
Bugün yaylımdadır geliyor koçlar
Alnında yazılı kırk ayet Kuran
Hiç mahrum kalır mı bu yola uyan
Yarın mahşer günü şefaat uman
Bugün yaylımdadır geliyor koçlar
Abdal Dedem biz çekeriz yasları
Evliya enbiya hub nefesleri
Dört kapıya beyan olur sesleri
Bugün yaylımdadır geliyor koçlar
Kurban tekbiri 2
Ali meydanına bir kurban geldi
İsmail’e inen koça benzettim
Anası meledi bağrımı deldi
İsmail’e inen koça benzettim
Kadir mevlam sürme çekmiş yüzüne
Yüz sürelim tırnağına dizine
Koç dergâha gitti düşün izine
İsmail’e inen koça benzettim
Koçu tekbirledi Kırklar birisi
Bir lokmadan kandı cümle varısı
Emir ayyar belindedir derisi
İsmail’e inen koça benzettim
Kadir Mevla’m kabul etsin koçunu
Bağlayalım ayağının ucunu
Ali meydanıdır sorman suçunu
İsmail’e inen koça benzettim
Ufacık doğrayın koyun kazana
Mahrum can koymayın çekin meydana
Kul olayım bu kalemi yazana
İsmail’e inen koça benzettim
İsmail’e inen koçun örneği
Yalan değil, gözümüzün görneği
İdris’e üsküf oldu tırnağı
İsmail’e inen koça benzettim
Kul Himmet Üstadım arzular canım
Kurbanla birlikte kaynıyor kanım
Hüseyin’im kabul olsun kurbanım
İsmail’e inen koça benzettim
Kurban tekbiri 3
Muhammed, Ali’yi candan sevenler
Kurbanınız kabul olsun erenler
El bağlayıp bir ikrarda duranlar
Kurbanınız kabul olsun erenler
Bu kurbanın aslı nergisden geldi
Dört melek geldi kısmetin böldü
Kırkların ceminde erkânı gördü
Kurbanınız kabul olsun erenler
Kaynar kaynar, kazanını taşırır
Ateş mürşit olmuş onu pişirir
Kurban tek değildir, eşin getirir
Kurbanınız kabul olsun erenler
İmam Ali hizmet eder kurbana
Hizmet eder Hıdır Abdal Sultan’a
İhlâs ile getirilsin meydana
Kurbanınız kabul olsun erenler
Hasan, Hüseyin’im, Zeynel’dir Şahım
Bakır, Cafer, Kâzım, Rıza’dır mahım
Taki, Naki, Askeri, Mehdi penahım
Kurbanınız kabul olsun erenler
Sefil Ali himmet aldı pirinden
Yazı yazsam kurbanının kanından
Muhammed Ali’nin alın nurundan
Kurbanınız kabul olsun erenler
Kurban tekbiri biter bitmez, sahipleri gelerek kurbanların soluna geçer ve duaya dururlar. Dede dualarını verir:
Kurban duası
Allah Allah…
Kurbanınız kabul ola,
İkrarınız kadim ola,
Dergâh-ı ilahiden yazılmış ola,
Yüzünüz ak ola,
Lokma sahipleri kurbanlarından şefaat bula.
Hak erenler utandırmaya, cehennem ateşine yandırmaya,
Üçlerin, Beşlerin, Yedilerin, Oniki İmamlar’ın,
On Dört Masum-u Paklar’ın, onyedi kemerbestlerin,
Hazır, gaip, zahir, batın erenlerin hayır himmetleri
Dua ve şefaatleri üzerinizde hazır ola.
Ehlibeyt’in meşrebi;
İmam Hüseyin’in darından, didarından ayırmaya.
Lokma sahiplerinin lokması dünyada durak, ahrette Burak ola.
Nuru Nebi, Kerem-i Ali,
Pirimiz Hünkâr Hacı Bektaş Veli
Cümlemizi katarından ayırmaya.
Gerçeğe Hu.
Duadan sonra kurbanlar kesim için kurbancıya teslim edilir. Dede; burada da, isterse bilgilendirici ve açıklayıcı bilgiler ver-mek için sohbete başlar. Arkasından Hubyar Semahı yapılır. Bunun bir diğer adı da “Baş Semahı”dır.
Hubyar Semahı 1
Evel erkân ile, evel yol ile
Gelsin hizmet ehli semah eylesin
Yaradanım yardım etsin kuluna
Gelsin hizmet ehli semah eylesin
Dolduğumuz evler bol olsun nurdan
Biz de böyle gördük uludan pirden
Yardımcımız olsun ol Şah-ı Merdan
Eylesin erenler semah eylesin
Yaylarsan, çık Şah’ın yaylasın yayla
Söylersen Muhammed, Ali’den söyle
Ali’m aşkına gel bir semah eyle
Eylesin erenler semah eylesin
Semah eyleyenler haslar hasıdır
Semah eylemeyen Hak’ın nesidir?
Abdal Pir Sultan’ım er nefesidir.
Eylesin erenler semah eylesin
Muhammed Mustafa Habibullah’tır
Şu dünyaya baki kalan Allah’tır.
Semahtan sonra duaya durulur.
Semah duası
Allah Allah
Semahlar saf ola,
Günahlar af ola,
Semahınız Kırklar Semahı ola,
Rehberimiz On İki İmamlar,
Yardımcımız Hak Muhammed Ali ola,
Nuru Nebi Kerimi Ali,
Pir’imiz Üstadımız Hünkâr Hacı Bektaş Veli,
Dil bizden, nefes İmam Hüseyin’den ola
Gerçek Erenler Demine Hu.
Kesilmiş kurbanlardan bir tanesi bütün olarak dua için tekrar meydana getirilir. Dede duasını verir ve pişmeye gider.
Kurban lokması duası 1
Allah Allah !
Kurban sahibinin kurbanı kabul ola
Tüyü başınca sevap yazıla
Gadasına belasına karşı gele
İsmail’e inen koç gediğine kayıt kabul edile
Lokmalar Hak’a ulaşa
Hak şefaatinden, didarından ayırmaya
Gerçeğe Hu.
Kurbanlar pişerken ceme katılan hemen hemen tüm canlar se-mah ederler. Semah aralarında dede muhabbet eder. Cemdeki canlar da muhabbete katılırlar.
Kurbanların hazır olduğu haberi alınınca son semah yapılır. Bu semah cem başında yapılan baş semahının aynısıdır. Semah bitince hizmetlerin yürütülmesi için marifete geçilir. Burada gözlekçi “Marifete Hu” der. Cemin başını bağlamak için dara geçilir. Âşık (zakir) bir duazimam okur:
Duazimam
İnayettir bize fazlı Huda’dan
Umarım kurtara cümle beladan
Her dem ki şefaat eyle Muhammed
Evvel himmet Ali – el Murteza’dan
Şah Hasan’dan bulduk meyli muhabbet
Şah Hüseyin şehidi deşti Kerbela’dan
İmam Zeynel, İmam Bakır’ı Cafer
Delil bize Kâzım, Musa, Rıza’dan
Şah Taki be Naki, Askeri billâh
Gelecektir Mehdi Şah-ı Evliyadan
Dediler Hatai’m ne meşrebdensin
Aşkı muhabbetten sıdkı safhadan
Duazimamın bitiminde dede dua eder:
Allah Allah…
Hayır hacetler kabul ola
İstekler kadim ola
Muratlar hasıl ola
Erden bakım ola
Hak’tan nazar ola
Hak saklaya, Hızır bekleye
Gördüğümüzden geri koymaya
Hubyar; yolundan, izinden ayırmaya
Dilde dileklerimizi, gönülde muratlarımızı vere
Hak Teâlâ dualarımızı kabul eyleye
Hu ya Ali.
Duadan sonra süpürgeci gelir; dedenin önünde “Ya Allah, ya Muham-med, ya Ali” diyerek üç defa meydanı süpürür ve duaya durur:
Süpürgeci duası
Allah Allah…
Hizmetin kabul ola
Muradın hasıl ola
Seyyid Faraş efendimizin
Hizmeti üzerinize ola
Gerçek erenler demine Hu.
Süpürgeciden sonra dua için, elinde bir tas su ile sucu gelir.
Sucu (saka) duası
Allah Allah…
Hayır hizmetin makbul ola,
Yüzün ak ola,
Özün saf ola,
Sadık-ı Şah’tan
Selman-ı Pak’tan şefaat ola.
Gerçeğe Hu.
Elindeki sudan dededen başlayarak üç kişiye birer yudum içirir. Su içirirken; cemdeki tüm canlarla beraber şunu söyler:
Derim saka İmam Hasan, Şah Hüseyin
Kelamullah İmam Hasan, Şah Hüseyin
Şefaatullah İmam Hasan, Şah Hüseyin
Sucudan sonra âşıklar dedenin duasına durmak için gelir. Sucu da âşıklarla beraber tekrar duaya durur.
Âşık (zakir) duası
Allah Allah..
Hizmetiniz kabul ola
Muradınız hasıl ola
Ağzınız ağrı, acı görmeye
Diliniz bülbül, kalbiniz gevher ola
Zikrettiğiniz erenlerin evliyaların himmetleri
Üzerinizde hazır ve nazır ola
Hizmetinizden şefaat göresiniz
İmam Zeynel postuna bel karar eyleye
Gerçeğe Hu.
Bu sırada süpürgeci aşığın sazından tutar ve tekrar dua alır:
Fadime ana, Fatma ana şefaat ede
Şefaatinden ayırmaya
Gerçeğe Hu.
Sonra; elinde yanan bir mum ile çerağcı gelir ve duasını alır:
Çerağcı duası:
Allah Allah…
Mum çırasın yandırdın
Yansın yansın yakılsın
Ol Huda’nın aşkına
Kâinatta yanan dem Hacı Bektaş aşkına
Delil ürüşan ola
Münkir perişan ola
Müminin ceddi yürüye
Münkirin soyu kuruya
Cebiri Ensar’dan cümlemize şefaat ola
Şefaatinden ayırmaya
Gerçeğe Hu.
Çerağcıdan sonra haberci (peyik) gelir ve duaya durur:
Haberci (peyik) duası
Allah Allah…
Durduğun dardan
Geldiğin yoldan
Gideceğin yerden
Hayır haber ve sağlık getiresin
Hizmetinden hayır hasenat göresin
Hizmetin Cebrail Aleyhiselam’ın hizmeti olsun
Erler, pirler yardımcın, Hızır kılavuzun olsun
Zorda kalmayasın, engelle karşılaşmayasın
Her işin düz olsun, gayretin bol olsun
Hizmetinden şefaat bulasın
Gerçeğe Hu.
Daha sonra dua için bekçi gelir ve dede duasını verir:
Bekçi duası:
Durduğun dardan
Yürüdüğün yoldan
Çağırdığın erden pirden şefaat bulasın
Deryalar bekçisi Boz Atlı Hızır şefaat ede.
Gerçeğe Hu.
En son olarak gözlekçi süpürgeci ile beraber cümlesine duaya durur.
Gözcü (gözlekçi) duası
Allah Allah…
Cümle hacetler kabul ola
Hizmetinizden şefaat bulasınız
Gözlekçi Karaca Ahmet
Katarından didarından ayırmaya
Gerçeğe Hu.
Duadan sonra dardaki canların rahata geçmesi için gözlekçi “Erenlerin sefasına Hu” der. Dede de şu duayı eder ve canlar ra-hata geçer:
Dar çeken didar göre,
Erenler sefasına vara
Dar-ı Fatıma Ana’dan şefaat ola.
Hu.
Lokmalar yenmeye başlamadan önce, cemdekilerin ellerini yıkamaları için el suyu gelir. Sucu ve yanında bir bayan sıradan tüm cem erenlerinin eline su döker ve havlu vererek kurulamalarını sağlarlar. Bundan sonra kurban yemek için hizmetçiler sofrayı hazırlamaya başlar. Lokmalar sofraya konur ve dedenin şu duasından sonra yenir.
Kurban lokması duası 2
Allah Allah…
Gelen lokma şahına
Şah devletine
Evliya kuvvetine
Lokmalar kabul ola
Niyetler yerini ala
Kurbanlar Hak’a ulaşa
Hak katarında makbulü kabul ola
Gerçeğe Hu.
Lokmalar yenmeye başlar. Dede, hizmetçilere hizmetleri için kendi payından lokmalar verir. Yanındaki canlara lokmalar verir. En son lokmayı da dualar ve canlardan birine verir:
Son lokma duası
Birlerin ikilerin ola
Üçlerin ola, beşlerin ola
Yedilerin ola, On İki İmam’ların ola
On Dört Masum-u Pak’ların ola
Kırkların ola
Kırklar şefaatinden ayırmaya.
Umanın ola, küsenin ola
Özü, gönlü burada olan canların ola
Dardaki bundakilerin ola
Hazreti pir yardımcı ola
Lokmalar Hak’a ulaşa
Hak katarında kabulü makbul ola
Hu.
Kurban lokması yendikten sonra kurbancı ve hizmetliler sofrayı toplarlar ve duaya dururlar:
Kurbancı duası
Allah Allah…
Sofra kucağından
Bereketi bucağından kesilmeye
Elin bereketli ola
Başın devletli ola
Lokma sahibinin lokması kabul ola
Gerçeğe Hu.
Kurbancı da duasını aldıktan sonra dede cemin bitiş duası olan giden-duran duasını okur:
Giden – duran (cem sonu) duası
Allah Allah…
Giden duran
Pirler, pir civanları
Boş gelen dolu gide
Evliya muradını vere
Kovsuz, gıybetsiz evine varana
Hızır, Hubyar yardım ede
Şefaatinden mahrum etmeye
Geldiğiniz haneler şen ola,
Şenlikleri kesilmeye
Gerçeğe Hu.
Bu duadan sonra cem dağılır.
Not: Bu çalışma Mehmet Sarıyar tarafından derlenen ve Hubyar Sultan Derneği yayını olan Hubyar Ocağı uygulamaları ile Aevi yolu erkanı kitabından alınmıştır.
