Erzurum/Narman Kanyonuna Bina Yapılması İle İlgili Soru Önergemize Bakanlıktan Yanıt Geldi

Erzurum’un Narman ilçesi sınırları içinde yer alan, UNESCO Türkiye Milli Komitesi tarafından ülkemizde Jeopark adayı olarak kabul edilen 15 aday alandan biri olan ve içerdiği jeolojik oluşumlar ve kendine has ekosistemi nedeniyle bir dünya mirası sayılan Narman Kanyonuna iki katlı bina yapılması ile ilgili yanıtlanması istemiyle hazırladığımız soru önergemize Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat KURUM’dan yanıt geldi.

Sorularımız ve gelen yanıt aşağıdaki gibidir.

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞI’NA

Aşağıda belirtilen soruların Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat KURUM tarafından anayasanın 98. ve TBMM İçtüzüğü’nün 96. ve 99. maddeleri uyarınca yazılı olarak cevaplandırılmasını arz ederim.

Erzurum’un Narman ilçesi sınırları içinde yer alan, içerdiği jeolojik oluşumlar ve kendine has ekosistemi nedeniyle bir dünya mirası olan Narman Kanyonu tehdit altındadır.

Narman Kanyonu UNESCO Türkiye Milli Komitesi tarafından da ülkemizde Jeopark adayı olarak kabul edilen 15 aday alandan biridir.

Bu alan, özellikle karasal çökeller açısından bir jeoloji laboratuvarı ve eşsiz bir doğal anıt niteliğinde olup, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü tarafından da korunması gereken alan statüsüne alınmıştır.

Bu kapsamda 3 Aralık 2019’da Resmi Gazete’de Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğünün yayınladığı Bakanlık Olur’u ile ‘nitelikli doğa koruma alanı’na ait sınırlar yeniden belirlenerek yayınlanmıştır.

Ancak son zamanlarda Dipsiz Göl ve Salda Göl’ünde yapılan tahribatın bir benzeri Narman Kanyonu’nda da yaşanmaktadır. Narman Belediyesi inşaat yapılacak onca yer dururken alanın önemli sekiz vadisinden biri ve en önemlisi olan Göndere Vadisi’nin girişine iki katlı bir bina yapmaya başlamıştır.

Dünyada ender görülen, bir kez yok edildiğinde bir daha yerine konulması imkansız nitelikteki doğal varlıkların koruma alanlarının içerisine, beton, asfalt gibi malzemelerin kullanılmaması gerekirken, betonarme bir binanın yapılmasının kabul edilemez.

Narman Kanyonu, içerdiği doğal varlık niteliğindeki jeositlerle dünya ölçeğinde jeopark olabilecek niteliklere haizdir. Yapılan çok sayıdaki bilimsel çalışmalar bunu açıkça ortaya koymaktadır.

Ancak yapılan bilimsel ve teknik çalışmalar görmezden gelinerek, böyle bir noktaya yapılacak beton bir bina, hem muhteşem bir peyzaja sahip vadinin görünümüne büyük bir zarar verecek, hem de kanyonun UNESCO dünya doğal miras alanı içerisine alınmasına da engel olacaktır.

Yaklaşık 2.5-3 milyon yıllık bir jeolojik geçmişi olan Narman Kanyonu’na hançer vurularak doğa tahribatında geri dönüşü olmayan bir yola girilmektedir.

UNESCO kriterlerine göre bir jeoparkta olması gereken özellikleri taşıyan Narman Kanyonu, ne yazık ki Göndere Vadisi içinde yapılmaya başlanan bu çirkinlik abidesi ile bu şansını tamamen kaybedecektir. UNESCO’nun en çok önem verdiği kriterlerden biri olan ‘Doğa Korumaya Hizmet Ediyor Olma’ şartı da bu binayla birlikte ortadan kalkacaktır.

Bu bağlamda;

1. UNESCO Türkiye Milli Komitesi tarafından da Jeopark adayı olarak kabul edilen 15 aday alandan biri olan Narman Kanyonu’ndaki Göndere Vadisi’nin girişine Narman Belediyesi tarafından iki katlı bir bina yapılmasına kim izin vermiştir?
2. İçerdiği çok sayıdaki jeosit niteliğindeki doğal varlıkların yok edilmesinin engellenmesi amacıyla, sorumlular hakkında gerekli işlemler yapılacak mıdır?
3. Narman Kanyonu’nun Unesco’nun önem verdiği Kriterleri Kaybetmemesi için bu yapılaşma durdurulacak mıdır?