HDP İstanbul Milletvekili Ali KENANOĞLU, Esnaf ve Sanatkarların sorunları üzerine parti grubu adına yaptığı konuşmada; insanların banka borçları ve vergi yükleri nedeniyle esnafında zor durumda olduğunu, AVM’ler ile yarışamaz hale geldiğini, ayrıca BAĞ-KUR emeklilerinin aldığı maaşlarında açlık sınırı seviyesinde kaldığına dikkat çekti.
Konuya ilişkin Tutanak metni ve konuşma videosu aşağıdadır.
HDP GRUBU ADINA ALİ KENANOĞLU (İstanbul) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.
Esnaf ve sanatkârların sorunları özellikle ekonomik krizlerin çoğaldığı dönemlerde had safhaya çıkmaktadır. İnsanların özellikle bankalara borçlu olduğu şu günlerde esnafın nasıl bir zorluk çektiğini de hepimiz çok yakından bilmekteyiz ve diğer taraftan da, inşaat sektörünün çökme noktasına gelmesi, inşaat sektöründe yaşanan daralmalar ayrıyeten esnafların çok daha ciddi sıkıntılar çekmesine neden oluyor.
Tabii, diğer bir mesele de alışveriş merkezlerinin, büyük AVM’lerin açılmış olması -haksız rekabet açısından- esnafın bunlarla yarışamaz hâle gelmesi de ciddi sorunlar arasında. Yani bununla ilgili bir düzenleme yapılmaya çalışıldı ancak fiiliyatta, uygulamada çok ciddi sıkıntılar çekiliyor. Yani biz buradan halkımıza da sesleniyoruz: Yani her gün karşılaştığımız, cenazemizde, düğünümüzde, bayramımızda bizlerle birlikte olan mahalle esnafının desteklenmesi gerekiyor. Yani alışveriş merkezlerinin bu anlamıyla tercih edilmekten öte esnafın tercih edilmesi gerekiyor.
Diğer taraftan, bununla ilgili kimi düzenlemelerin de yapılması gerekir. Örneğin, Avrupa’nın kimi kentlerinde büyük alışveriş merkezleri saat 19.00’da kapatılır ki insanlar bundan sonra esnafla alışveriş yapabilsin, esnaflar canlı olabilsin diye. Ancak bizde yani Türkiye’de alışveriş merkezleri âdeta bir yaşam alanı hâline dönüştürüldü ve bu anlamıyla da esnaflar ciddi bir şekilde sıkıntı yaşıyorlar.
Diğer bir konu vergi konusu. Yani şuna hepimiz denk gelmişizdir ya da sohbet etmişizdir. 1 liralık suyu bile vatandaş zaman zaman kredi kartıyla almak durumunda kalıyor, bu da hepsinin vergiye tabi olması anlamına geliyor. Vergi yükünün fazla olması, bir taraftan insanların vergi kaçırabilmek için Kızılayı bile alet ettikleri bir süreçte… Esnafın bütün alışverişlerinde ve yaptığı ticaretin tamamında vergiye tabi olması yaşadığı en büyük sorunların başında geliyor.
Tabii, sosyal güvenlik destek primi meselesi de ayriyeten esnaflarımızın yaşadığı sıkıntılardan biri. BAĞ-KUR’lular 9.000 iş günüyle emekli olabiliyorlar, SGK’liler 7.200 gün. Ama diğer taraftan da BAĞ-KUR emeklisinin -1.784 liradan başlayan bir emekli maaşıyla kademeli olarak artabiliyor- emekli maaşı 1.784 lira ve bu da, Ocak 2020’de yani bu ocak ayında TÜRK-İŞ’in açıklamış olduğu açlık sınırı yani 2.219 liranın oldukça altında bir rakamdır.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN – Tamamlayın sözlerinizi.
ALİ KENANOĞLU (Devamla) – BAĞ-KUR emeklilerinin aldığı emekli maaşları da açlık sınırı seviyesinde seyrediyor değerli arkadaşlar.
Tabii, ilginç olması açısından ifade edeceğim bir diğer konu şu: Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu var, bu çerçevede, diyelim ki sizin berber dükkânınız var, berber dükkânınızda işte, tıraş yaparken diğer taraftan da müzik dinliyorsunuz ve bu Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na göre telif hakkı ödemek zorundasınız. Şimdi, burada bir düzenlemeye ihtiyaç var yani siz müzik yayını yaparak ticari bir kazanç elde ediyorsanız bu farklıdır; evet, doğrudur ancak siz bir terzisiniz ve ceket dikiyorsunuz, o arada da müzik dinliyorsunuz, gelip sizden de bu konuda telif hakkı talep edebiliyorlar ki bununla ilgili çokça denetim ve ödenmiş telif hakkı söz konusudur. Ayrıyeten, çıraklık sisteminin çökmesine neden olan 4+4+4 eğitim sisteminin getirdiği çırak yetiştirme sorunu da yaşanıyor. Esnafın sorunları araştırılmalı ve sorunlarına çözüm bulunmalıdır.
Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (HDP sıralarından alkışlar)
