Halkların Demokratik Partisi (HDP) İstanbul Milletvekili Ali KENANOĞLU, 6 Şubat depremlerin etkileri ve sonrasında oluşan durumlara ilişkin Meclis’te söz aldı. Yaşanan yıkım sonrasında insanların hayatını tehlikeye atan bir durumun da asbest olduğuna dikkat çeken Kenanoğlu, enkazların kaldırılması esnasında ve enkazların döküldüğü yerlerde asbest tehlikesini görerek davranmak gerektiğinin altını çizdi.
Konuşma videosu ve tutanak metni aşağıda yer almaktadır.
Dönem: 27 Yasama Yılı: 6 Tarih: 21.03.2023 Birleşim: 76 Ham Tutanak Sayfası:110-
Konuşmacı: ALİ KENANOĞLU Seçim Çevresi: İSTANBUL
HDP GRUBU ADINA ALİ KENANOĞLU (İstanbul) – Sayın Başkan, Genel Kurulu selamlıyorum.
Tabii, depremin etkilerini ve sonrasında oluşan durumu da konuşmaya devam ediyoruz. Deprem yaşandı ve bundan sonraki kısmında da önemli bir problem de enkazları kaldırmak. Tabii, enkazı kaldırırken arkadaşlar hep asbest boyutundan dile getirdiler. Diğer taraftan şu devam ediyor arkadaşlar: Enkazlarda yaşamını yitirmiş insanların bedenleri var ve öncelikle bunların bir ölüye saygı çerçevesinde dikkatlice çıkartılması gerekiyor ve bir enkaz muamelesi, bir moloz muamelesi yapılmadan vücut bütünlüğü korunarak çıkartılması gerekiyor. Enkaz kaldırmalarda öncelikle dikkat edilmesi gereken husus budur. Maalesef, “Burada herhangi birisi yoktur ya da bir beden yoktur.” gibi kontrol edilmiş ve üzerine not düşülmüş yerlerde bile daha sonra cesetler çıkartılıyor, buna da birçok yerde tanık olduk. Bu anlamıyla öncelikle dikkat edilmesi gereken konu bu.
Diğer taraftan, molozların yaşam alanlarının yakınlarına dökülme sorunu var ve bir diğeri de tarım alanlarına ve dere yataklarına yani su alanlarına dökülme riskleri var yani dökülme uygulamaları var. Bütün bu uygulamalar bu işleri sorun hâline getiriyor; Malatya’da bununla ilgili yaşanan durum var, İslahiye’de yine bununla ilgili yaşanan durum var ve dere yataklarına atıldığına yönelik bilgiler, görüntüler var Adıyaman’dan da. Esas sıkıntılar, sorun yaratanların başında bunlar geliyor.
Şimdi, gelelim asbest meselesine. Şimdi, asbest meselesi… Tabii, Türkiye’de yasaklanan bir madde asbest ama burada yasaklanmış olmasına rağmen, yani yasaklamadan önce -2013 yılında tamamen yasaklanıyor ama- 2013 yılından önce yapılan inşaatlarda bu asbestler kullanılıyor. Yer ve tavan kaplamalarında, yalıtım araç püskürtme ve kaplamalarında, ara duvarların yangına dayanaklı yatırım panellerinde gibi birçok yerde bunlar kullanılıyor ve bunların birinci derecede kansere sebep olan malzemeler olduğunu bilim insanları da sağlıkçılar da ifade ediyorlar. Dolayısıyla bütünüyle bu enkazlar kaldırılırken, enkazların döküldüğü yerlerde tümüyle bu tehlikeye dikkat çekerek ya da bu tehlikeyi görerek davranmak gerekiyor.
Şimdi, iktidar partisinin milletvekili arkadaşları geliyorlar buraya bir güzel anlatıyorlar ama anlattığınız şey yönetmelikler arkadaşlar. Tıpkı bizim soru önergelerine bakanlıkların verdiği cevaplar var ya… Biz soru önergesiyle soruyoruz, bir şey soruyoruz, bir olay soruyoruz yani yaşanmış bir olayı soruyoruz bize cevap olarak o konuyla ilgili yönetmeliği gönderiyor bakanlık.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN – Tamamlayın sözlerinizi.
ALİ KENANOĞLU (Devamla) – Şimdi, burada da bizim bu araştırma önergelerimize ya da yapmış olduğumuz konuşmalara cevaben yapılan konuşmalarda tümüyle aslında “Bir enkaz kaldırma işlemi nasıl yapılır?” yönetmeliğini gelip burada okuyorlar. O yönetmeliği biz de biliyoruz fakat yönetmelik sahada uygulanmıyor; gidin, bakın; mutlaka siz de gidiyorsunuz, gittiğinizde bakın yani. Hakikaten o yönetmelik çerçevesinde bir uygulama söz konusu mu? Hayır, kesinlikle öyle bir şey yok. Yani paldır küldür binalar yıkılıyor; enkazlar, molozlar atılıyor kamyonlara; onlar da götürülüyor, ya dere yataklarına yakın yerlere, ya yaşam alanlarına yakın yerlere ya da tarım alanları dediğimiz alanlara dökülüyorlar ve bu konu çok hızlıca yürütüldüğü için öyle yönetmeliklerde anlatıldığı gibi bir inceleme, irdeleme söz konusu falan da değil, tümüyle hayatta kalan ve o coğrafyada yaşayan insanların yaşamları da tekrar tehlikeye atılıyor.
