Kenanoğlu: Rant ve kar hırsı için değil, yaşanabilir bir dünya için enerji politikası oluşturulmalı!

Halkların Demokratik Partisi (HDP) İstanbul Milletvekili Ali KENANOĞLU, enerji politikalarının nasıl olması gerektiği üzerine Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda konuştu. Enerjinin kamusal bir ihtiyaç ve temel bir hak olduğunu belirten Kenanoğlu, enerji politikalarının halkın ve doğanın faydasına olacak şekilde ve kâr amacı gütmeden kamu eliyle yürütülmesi gerektiğini ifade etti.

Konuşma tutanak metni ve videosu aşağıda yer almaktadır.

Dönem: 27 Yasama Yılı: 5 Tarih: 5.03.2022 Birleşim: 63 Ham Tutanak Sayfası: 317

Konuşmacı: ALİ KENANOĞLU Seçim Çevresi: İSTANBUL

ALİ KENANOĞLU (İstanbul) – Sayın Başkan, Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

Enerji konusundaki görüşlerimizi, önerilerimizi size aktaracağım. Enerji kamusal bir ihtiyaçtır, tıpkı su gibi, hava gibi, sağlık, ulaşım, barınma ve eğitim gibi. Bu nedenle, enerji politikaları tümden kamulaştırılmalıdır. Üretim, iletim, dağıtım ve benzeri tüm aşamaları da kamusal bir hizmet olarak kamu tarafından yapılmalıdır. Bir kamusal ihtiyaç olan enerji şirketlerin insafına, inisiyatifine ve kâr hırsına bırakılamaz. Kamuoyuyla yürütülen enerji politikaları da halkın ve doğanın faydasına olacak şekilde ve kâr amacı gütmeden yapılmalıdır. Doğaya ve tüm canlılara rağmen bir kalkınma projesi asla kabul edilemez.

Enerji tüketildiği yerde üretilmelidir, dolayısıyla enerji yatırımlarının ölçeği küçültülmeli, büyük santraller yerine yerel talebi karşılayacak küçük yenilenebilir enerji üretimlerine ağırlık verilmelidir, öncelik bunlara verilmelidir ve elektrik bir yerden bir yere taşınmak yerine, bulunduğu yerde üretilmeli ve o şekilde tüketilmelidir yani uzak noktalara taşınmamalıdır çünkü oralarda bir iletim kayıpları söz konusu oluyor. Diğer taraftan, doğaya ve canlılara rağmen bir kalkınma projesi kabul edilemez. Enerjide yenilenebilir enerji projeleri yapılması elzemdir. Her il, ilçe, belde, köy mahallî ölçekte kendi elektriğini üretebilmeli, yenilenebilir projeler geliştirilmelidir. Her ev, her fabrika, her okul ve her iş yeri ihtiyacı olan elektriği üretmek için proje geliştirilmeli ve bu yöndeki projelendirmeler desteklenmelidir. Şu anda, maalesef, çatılara konulacak olan paneller her okulun, iş yerinin, ev ve hane halkının üreteceği elektrikler hem bürokratik nedenlerden dolayı hem de maliyet nedenlerinden dolayı oldukça pahalı. Nükleer santraller destekleneceğine, buralara yatırım yapılacağına hane halkının ve yerel ölçekteki bu üretimlerin desteklenmesi birçok sorunu ortadan kaldıracaktır.

Doğaya ve canlılara düşman yenilenebilir enerji olmaz. O nedenle, her yenilebilir enerji de sizin söylediğiniz gibi, yenilenebilir yani temiz enerji değildir ve her yenilenebilir enerji tarifi yaptığınız yerden de temiz enerji çıkmaz. Örneğin, HES’ler artık kesinlikle yenilenebilir bir enerji değildir, kesinlikle temiz enerji üreten bir yapılaşma değildir. Dolayısıyla, HES’ler, JES’ler, BES’ler, GES’ler, RES’ler her zaman temiz enerji üretmez; endüstriyel bazda olduğu takdirde, bir yerden bir yere iletildiği takdirde, bunlar da bütün bu aşamalarda temiz enerji olmaktan çıkar. O nedenle, enerjinin küçük ölçekli ve yerinde, yerelinde üretilmesi gerekiyor.

Tabii, bir diğer taraftan da tasarruf var, tasarruf. Şimdi, mevcut enerji altyapısının rehabilite edilmesi hâlinde mevcut elektrik sarfiyatının yüzde 20’ye yakın tasarrufu sağlanabiliyor; bu, verilerle ortaya konulmuş bir şey. Yani nedir bu? Kayıp elektrik söz konusu, bunlar bertaraf ediliyor. Diğer taraftan, yaz-kış saat uygulaması, bilimsel veriler de ortaya koymuş ki ciddi bir israfa neden oluyor.

Diğer taraftan da 1 AVM’nin aylık elektrik tüketimi 15 bin hanenin elektrik tüketimine denk geliyor. Türkiye, neredeyse bir AVM çöplüğü olmuş, her ilde çok sayıda AVM var ve Türkiye’de de genel olarak 500’e yakın AVM var. Bütün bunlarda yapılacak olan tasarruflar, Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nden açığa çıkan elektrikten çok daha fazlasına denk geliyor ve tam da burada “Ne için?” ve “Kimin için enerji ihtiyacı var.” Bu soruların cevabını tam da burada görüyoruz. Yine, sadece kompakt ampul kullanımı bile, Akkuyu Nükleer Santrali’nin en az 2 katı kadar elektrik üretiyor.

Değerli arkadaşlar, bütün bunlardan baktığınız zaman, nükleer santral yapımları durdurulmalıdır, projeler iptal edilmelidir, kömürden çıkış için tarih belirlenmeli, bu alanda çalışan işçilerin istihdamını sağlayacak yol haritaları oluşturulmalıdır. Ulaşımda; otoyollar, havalimanları değil, toplu ulaşımı sağlayacak projeler geliştirilmeli ve bunlara yatırım yapılmalıdır. Aynı şekilde, kentlerde de toplu ulaşım geliştirilmeli, kent merkezleri ve benzeri noktalarda toplu ulaşıma yönelik teşvikler ya da bu alandaki yatırımlar oluşturulmalıdır.

Şimdi, bütün bunlardan baktığınız zaman, bizim için söylenen “Bunlar her şeye karşı.” söylemini kabul etmiyoruz. Tam da bu noktada, enerjinin kamusal ve yerel ölçekte yapıldığı takdirde hem doğayı çevreyi kirletmeden hem de Türkiye’nin bütün elektrik enerjisi ihtiyacını karşılayabilecek elektriği üretmek mümkündür.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

ALİ KENANOĞLU (Devamla) – Bitiriyorum Başkanım.

BAŞKAN – Buyurun.

ALİ KENANOĞLU (Devamla) – Yeter ki şirketler için, rant için kâr hırsı için enerji politikası değil, halk için, doğa ve canlılar için yaşanabilir bir ülke, yaşanabilir bir dünya için enerji politikası oluşturulsun. Biz de bunu savunuyoruz ve savunmaya devam edeceğiz.

Teşekkür ederim (HDP sıralarından alkışlar)