Hubyar Sultan’ın ordusunu doyurduğu Sultan Murat kim?
Hubyar Ocağında anlatılan birçok rivayet bulunmaktadır. Bu rivayetler içerisinde Hubyar Sultan’ın küçün kazanında koca bir orduyu doyurduğuna yönelik rivayet önemli bir yer tutmaktadır.
Hubyarlılar bu Ordunun Padişah Sultan Murat’a ait olduğunu ve sefere giderken Hubyar yurdundan geçtiğini konaklayıp misafir olduğunu söylemektedirler. Kimine göre 40 bin kimine göre ise 90 bin, kimine göre de 9 bin kişilik bir orduyu Hubyar Sultan’ın misafir ederek keramet gösterip küçük bir kazanda çıkarttığı yemekle doyurduğu anlatılmaktadır.
Bununla ilgili Der Abdalım mahlasıyla söylenmiş bir deyiş dahi bulunmaktadır. [1]
…
Alana manasın gayet kâr oldu
Binbir çiçek ile namesin oldu
Sultan Murat ordusundan gel oldu
Görünce önüne vardı Hubyar
Dolandı Mıhlıda önüne vardı
Sultan Murad Hubyara selamın verdi
Ve alleyküm selam selamın aldı
Onunca beraber geldi Hubyar
Kendi meskanını yurduna çıktı
Kendi ocağın ateşi yaktı
Aç korum orduyu Sultanda korktu
Küçük kazanını kurdu Hubyar
Dokuz bin asker davet eyledi
Bu kazanda cümlesini toyladı
Sultan Murat gördü hayret eyledi
Sofrasın meydana serdi Hubyar
Dedi derviş dedi bu nasıl emek
Bu kazandan çıktı her türlü yemek
Helal eyle derviş semayen verek
Cümlesini tamam gördü Hubyar
….
Hubyar Sultan’ın koca bir orduyu doyurduğu kazan bugün Hubyar Köyünde Hubyar’a ait diğer emanetlerle birlikte muhafaza edilmektedir.
Hubyar Sultan’ın 1490 veya 1500 lerde doğup 1582 yılında hakka yürüdüğü bilinmektedir. Bu dönem içerisinde Hükümdar olan Osmanlı padişahları;
- Beyazıd 1481 – 1512
I.Selim (Yavuz) 1512 – 1520
- Süleyman (Kanuni) 1520 – 1566
- Selim (Sarı) 1566- 1574
III. Murad 1574 – 1595
Bu padişahlardan III. Murad Hubyar Sultan’ın dönemine denk gelen Murat isimli padişahtır. [2]
III. Murad ise hiç sefere çıkmamış ve padişahlığı boyunca İstanbul’u terk etmemiştir.[3] Bu durumda Hubyar Sultan’ın sefere giderken Hubyar Coğrafyasından geçen bir kazanda tüm ordusunu doyurduğu padişahın III. Murat olması da mümkün değildir.
Öyleyse ya bu rivayet gerçek değildir ya da Sultan Murat başka bir kişidir.
Bu kişinin kim olabileceğine ilişkin ipucunu Hüseyin Hüsameddin Yaşar’ın Amasya tarihi kitabının Celali isyanları bölümünde rastlıyoruz. Hüseyin Hüsameddin yaşar Hubyar Sultan’ın da isyan liderliğini yaptığı bölümü aktarırken Hubyar Sultan’la birlikte Osmanlı’ya karşı mücadele eden bir Sultan Murad’dan bahsetmektedir.
Kitaptaki ilgili bölüm şöyledir; [4]
“922 senesinde Amasya’ ya saldıran, inatla girmeye çalışan eşkıyanın başında Sultan Murat vardı. 930 senesinde Celaliler, yahut Sultan Murat’ ın avenesi; Sivas vilayetini fena halde sarmış, Sinan Paşa’ yı pek fazla sıkıştırmıştı, bunun için Trabzon Beylerbeyi Amasyalı İskender Paşa sene sonlarında Sivas valisi oldu, Sinan paşa da daha sonra da Hac emiri olup Hicaza gitti . Müfessir meşhur Amasyalı Bahşi Halife, bu sene vefaat etti, ak bilek demekle meşhur idi.”
Hubyar Sultan’ın savaş halinde mücadele yürüttüğü Osmanlı Padişahın ordusunu doyurması, misafir etmesi zaten pek inanılası bir durum değildir.
Hubyar Sultan’ın rivayetlerde anlatılan ordusunu doyurduğu, misafir ettiği Sultan Murat’ın kendisi gibi Osmanlı’ya karşı mücadele eden bir Sultan Murat olduğu anlaşılmaktadır.
Osmanlı ve Resmi tarihin diliyle kitabını yazan Hüseyin Hüsameddin Yaşar’ın Padişah’a karşı isyan eden bir kişi için “sultan” ünvanının kullanılması olası değildir. Bu durumda Celalilere destek olan Sultan Murat’ın saltanat kavgası veren bir şeyhzade olma olasılığı çok yüksektir.
Amasya’da Valilik yapan Şeyhzadeler listesini incelediğimizde isyan dönemine denk gelen ve 1511 – 1512 yılları arasında Amasya’da bulunan bir “Sultan Murad” a rastlayabiliyoruz.[5]
Ancak bu dönemde de Hubyar Sultan’ın Hubyar köyünde değil, Değeryer de yerleşik olduğunu biliyoruz. [6]
Hubyar Sultan’ın Hubyar köyünde yerleşik olduğu dönemde Amasya’da görev yapan ve daha sonra Padişah olan Sultan III. Murad bulunmaktadır. [7]
Padişah III. Murad Şehzade olarak 1566 yılında Amasya’da Valilik yapmıştır. Bu dönemde Hubyar Sultan Hubyar Köyünde Tekkesini kurmuş yerleşik durumdadır.
Bir ihtimal de Hubyar Sultan’ın sefere giderken değil ama ziyaret amaçlı kendisini görmeye gelen Şeyhzade Sultan III. Murat ile görüşme ihtimali bulunmaktadır. Şeyhzadelerin yaşadıkları bölgenin ileri gelenleriyle, Şeyhleriyle, Dervişleriyle sohbet, muhabbet içerisinde oldukları bilinmektedir.
Bütün bu veriler ışığında Hubyar Sultan’ın ordusuyla misafir ettiği Sultan Murat ya isyanlarda Celalilere destek veren Sultan Murat ya da sonradan padişah olan ve 1566 yılında Amasya’da şeyhzade olan Sultan III. Murat’dır.
Hubyar ile görüşen Sultan Murat hangisi olursa olsun gerçek olan şu ki Hubyar Sultan’ın sefere giden bir padişahı misafir etmediği ve onun ordusunu doyurmadığı kesindir.
Aşk ile
Ali Kenanoğlu
- 10. 2016
[1] Hubyar Sultan Ocağı ve Beydili Sıraç Türkmenleri – A. Kenanoğlu, İ. Onarlı 2002
[2] https://tr.wikipedia.org/wiki/Osmanl%C4%B1_padi%C5%9Fahlar%C4%B1_listesi
[3] http://tarihenotdus.com/osmanli-padisahlari/osmanli-padisahlari-sefere-cikmayi-ne-zaman-biraktilar/
[4] Hüseyin Hüsameddin Yaşar – Amasya tarihi 3. Cilt s. 295- 299
[5] http://amasya05.blogcu.com/amasya-da-valilik-yapan-sehzadeler/670349
[6] http://alikenanoglu.net/hubyar-koyu-ne-zaman-kuruldu/1082
[7] http://amasya05.blogcu.com/amasya-da-valilik-yapan-sehzadeler/670349
